تورم و سوء تغذیه 

  محمد هدایتی

قرن بیستم، قرن تغییرات سریع در تن و جسم آدمی هم بود. در نتیجه ارتقای استانداردهای بهداشتی و پزشکی آسیب پذیریِ انسان کم تر شد و امید به زندگی او بیشتر. دیگر تحول مهم بهبودِ معنادار در نظام غذایی و تعذیه بود. هرچند در این قرن هم شاهد قحطی های بسیار بودیم و در کشورهای فقیر هنوز هم بسیار در خطر گرسنگیِ حاد قرار دارند، اما در کل و به ویژه در کشورهای توسعه یافته نظام غذایی تحول اساسی را تجربه کرد. در نتیجه این چند عامل به یک باره شاخص های مربوط به زندگی زیستی و حتی روانی بهبود چشمگیری یافتند. 

میانگین امید به زندگی افزایش یافت به طوری که در مردان از 48 سال به 74 سال و در زنان از 51 سال به 80 سال رسید. البته در این شاخص هم تفاوت هایی میان کشورها وجود دارد. در زمینه ویژگی های فیزیکی و کالبدی هم تغییرات معنادار بود. بهبود تغذیه میانگین قد را افزایش داد به طوریکه در طی این قرن شاهد موارد افزایش بیست سانتی در میانگین قد بعضی کشورها بوده ایم. بهرحال همه این موارد نشان دهنده تاثیر قاطع نظام سلامت و به ویژه نظام تغذیه بر سلامت روانی و جسمانی مردم است. و به این خاطر است که کشورهای مختلف سرمایه گذاری گسترده ای در این بخش ها انجام می دهند، یارانه های زیادی را اختصاص می دهند. از سوی دیگر بخشی از این پیشرفت ها محصول اقتصادهایی به سامان بوده اند که قدرت خرید مردم و در نتیجه امکان تغذیه مناسبتر را فراهم کرده اند.

مشکلات اقتصادی ایران در طول یک دهه اخیر این نگرانی را ایجاد کرده است که نظام سلامت و تغذیه کشور با آسیب جدی مواجه شود و این اتفاق هم دارد می افتد. اگرچه ایران هم در بخش عمده قرن بیستم تحولاتی اساسی را در شاخص های سلامت گذرانده است اما امواج فشارهای اقتصادی این دستاوردها را به مخاطره می افکند. کافی است اشاره داشته باشیم به برخی از تغییرات در سبد غذایی مردم در ایران. 

بر مبنای آمارهای اعلام شده، میانگین مصرف گوشت قرمز در ایران در طی سال های گذشته کاهش محسوسی داشته و اکنون به سه کیلوگرم در سال به ازای یک نفر رسیده است؛ در حالیکه میانگین مصرف در سال های اواخر دهه هشتاد، 12 کیلوگرم بود. 

سرانه مصرف شیر در کشور، برای هشت دهک جامعه کمتر از هفتاد کیلوگرم در سال است در حالیکه در اروپا این شاخص عدد 260 کیلوگرم را نشان می دهد. وزارت بهداشت اعلام کرده که در چند ماه اخیر و با گرانی شیر و محصولات لبنی، مصرف آن ها بسیار کاهش یافته و در مقابل مصرف نوشیدنی هایی مثل نوشابه افزایش یافته است. و بر مبنای یافته های پزشکی مصرف شیر به خصوص در کودکان و نوجوانان از اصلی ترین عوامل رشد است. درباره دیگر کالاها و محصولات هم می توان چنین روندی را مشاهده کرد. و حالا نگرانی جدی این است که تداوم این وضعیت ، به نوعی سوتعذیه درازمدت در کشور منجر می شود و آسیب های جدیِ به سلامت ذهنی و جسمانی افراد وارد می کند، آسیب هایی با پیامدهای گسترده و حتی نسلی. و پرسش این است که آیا این مسائل مورد توجه سیاست مداران و سیاست گذاران قرار گرفته است یا هنوز خطر را جدی نگرفته اند؟ 

 

جزئیات نحوه و میزان افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی امروز ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ اعلام خواهد شد.

سرپرست وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی از اتخاذ تصمیم برای افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی خبر داد و گفت: جزئیات و نحوه اجرا امروز اعلام می‌شود.

محمدهادی زاهدی وفا افزود: تلاش کردیم اتفاقات بهتری رخ دهد اما وارث وضعیت گذشته هستیم و ناترازی‌هایی وجود دارد. ناترازی صندوق‌های بازنشستگی از جمله چالش‌های ماست. تصمیمات حرفه‌ای در گذشته اتخاذ نشده و دو صندوق بازنشستگی ما به بودجه دولت متکی شده‌اند در حالی که باید تعادل در منابع و مصارف وجودداشته باشد و خودشان را بر اساس یک فرمول اقتصادی اداره کنند. تصمیمات درباره بازنشستگان در سطح قوانین دولت و مجلس است. سرپرست وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: ۱۷ صندوق دیگر هم داریم و آنها نیز مشکلاتی دارند. طبق قانون ساختار جامع رفاه اینها باید یکپارچه و ذیل وزارت رفاه ادغام شوند. زاهدی وفا درباره آخرین وضعیت افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی غیرحداقلی بگیر گفت: اختیارات هیئت وزیران به وزرای عضو تفویض شد. ما هم درچارچوب مصوبه شورای عالی کار و طبق قوانین باید تصمیم می‌گرفتیم اما محدودیت های منابع وجود داشت و دارد.وی اضافه کرد: با نمایندگان بازنشستگان جلساتی داشتیم؛ تصمیم گرفتیم قانون اجرا و برنحوه اجرا توافق کردیم و جلسه‌ای فردا با نمایندگان بازنشسته ها داریم که خودشان نحوه افزایش را اعلام و اطلاع رسانی می‌کنند.

میانگین رشد ترازنامه بانک گردشگری در فصل بهار امسال برابر با 1.65 درصد بوده که حاکی از رعایت کامل مقررات بانک مرکزی درخصوص دستورالعمل رشد دارایی‌ها است.

به گزارش روابط عمومی بانک گردشگری، میانگین رشد ماهانه دارایی یا همان رشد ترازنامه بانک در سه ماه نخست امسال در حالی به 1.65 درصد رسیده که به طور میانگین در دوره مذکور 2 درصد فضا برای رشد داشته است.

بانک گردشگری بیش از یک سال است که مطابق محاسبات بانک مرکزی در این زمینه از حد مجاز خود تخطی نکرده و نمودارها نیز نشان می دهد که طی این مدت، درصد تخطی همواره صفر بوده است. 

بر همین اساس بود که بانک گردشگری توانست با دریافت مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نسبت به برگزاری به موقع مجمع عمومی سالانه اقدام کند.

بانک مرکزی رشد ترازنامه بانک‌ها را به منزله رشد خلق پول توسط آنها می داند و معتقد است برای مهار نقدینگی باید رشد آن مطابق دستورالعمل اعلامی کنترل شود. 

منظور از رشد ترازنامه، افزایش مانده اقلام  سمت راست آن در سرفصل های مشمول اعلامی است که شامل خالص تسهیلات اعطایی، میزان سرمایه‌گذاری بانک، خالص دارایی ثابت و مواردی از این دست است. این گزارش حاکیست: بانک گردشگری در بازار سرمایه از ابتدای سال ۱۳۹۸ سومین بانک و از ابتدای سال ۹۹، دومین بانک از حیث بازدهی برای صاحبان سهام خود بوده است.

بانک گردشگری 100 شعبه در سراسر کشور دارد.

نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در جلسه علنی مجلس به اقدامات اخیر وزیر بهداشت انتقاد کرد.

مهدی عسگری بیان کرد: «آقای عین‌اللهی، شما وقتی وزیر نبودید نامه‌ای را به همراه ٢۵٠٠ پزشک نوشته و به صراحت اعلام کردید واکسن‌هایی که به تازگی ساخته شده و وارد شده‌اند دارای عوارض جدی هستند و از استفاده از آنها پرهیز کنید. به ما توضیح بدهید وقتی وزیر شدید چرا به مفاد نامه خودتان عمل نکردید.»

وی ادامه داد: «آقای وزیر تعارض منافع کمیته علمی کرونا را به ملت گزارش کنید. شفاف بگویید که اعضای کمیته علمی کرونا در کدام یک از شرکت‌های تولید یا واردات واکسن یا دارو یا تجهیزات پزشکی مرتبط به کرونا رد پا داشته‌اند. ما چطور می‌توانیم به اعضایی که تعارض منافع دارند و کمیته علمی کرونا رو تشکیل می‌دهند اعتماد کنیم؟»

عسگری گفت: «بنا بر گزارش‌ها ویروس کووید از اول ۲۰ جهش داشته و خود سویه اومیکرون ۵۰ جهش داشته است، سوالم این است که واکسن‌هایی که برای سویه ووهان ساخته و استفاده شد، بعد از حدود ۷۰ جهش چه توجیه علمی و منطقی دارد که همین واکسن‌ها را برای مقابله با اومیکرون استفاده می‌کنیم و مردم را برای تزریق دز سوم و چهارم از همین واکسن توصیه می‌کنیم، اسناد علمی خودتان را منتشر کنید و به مردم گزارش دهید.»

 ️ علی‌اصغر سمیعی - کارشناس اقتصادی

با اینکه برجام و توافقات احتمالی می‌تواند توانایی‌های مالی بانک مرکزی را افزایش دهد، ولی آمدن مقداری پول به خزانه کشور نمی‌تواند بر واقعیت‌های اقتصادی اثر جدی بگذارد. 

مشکل اصلی اقتصاد کشور با توافقات احتمالی رفع نمی‌شود، ممکن است توافقات و آزاد شدن پول‌های بلوکه شده و آزادی فروش نفت بتواند به طور موقت و مانند یک مسکن بر روی اقتصاد کشور اثر بگذارد، ولی درمان اصلی نیست. درمان اصلی اقتصاد کشور در داخل کشور است، یعنی قدم اول، کنترل جدی نرخ تورم و نرخ بهره و به نزدیک صفر رساندن آنها، و همچنین واقعی و واحد شدن قیمت‌ها مخصوصا برای حامل‌های انرژی و نرخ ارز است، چون چندنرخی بودن ارز و غیرواقعی بودن قیمت‌ها، ام‌الفساد محسوب می‌شود. این باعث گمراهی فعالان اقتصادی از یک طرف و ایجاد انواع رانت، فساد، سرخوردگی و مایوس شدن جوانان و نخبگان از طرف دیگر خواهد بود.

در شرایط فعلی در اثر سیاست‌های غلط اقتصادی ارزش پول ملی به طور چشمگیری کاهش یافته و تا زمانی که نرخ تورم در کشور به طور جدی با نرخ‌های تورم در کشورهای حوزه دلار تفاوت داشته باشد، تغییری در این روند حاصل نمی‌شود، یعنی کاهش ارزش پول ملی (به طور ذاتی و واقعی) ادامه خواهد یافت؛ حتی اگر همه پول‌های بلوکه شده هم آزاد شود.

البته ممکن است بعد از امضای توافق با تصمیم‌های نابخردانه در داخل و توطئه‌گرانه در خارج و به ضرب تبلیغ و تزریق بیش از تقاضا و ساختن جو «همه چیز گل و بلبل است» به طور مصنوعی بشود برای مدتی بسیار کوتاه قیمت‌ها را پایین نگه داشته و بازار را به بهشت خارج‌کنندگان سرمایه از کشور و واردکنندگان کالاهای مصرفی و غیرضروری به کشور تبدیل کرد،

ولی بعد از چند روز که روند کاهشی قیمت‌ها متوقف شود، بلافاصله خرید گسترده و هجوم مترصدین (و همچنین مترصدات) برای خرید آغاز و قیمت‌ها افسار گسیخته‌تر از قبل رو به افزایش خواهد گذاشت.

این تجربه‌ها را قبلا هم داشته‌ایم و ملموس‌ترین آن، بعد از قبول قطعنامه ۵۹۸ بود، که قیمت ارز به کمتر از یک سوم کاهش یافت، که البته بعد از کمتر از شش ماه باز به همان قیمت‌های قبلی برگشت.

خود حقیر شاهد بودم وقتی قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران پذیرفته شد، چهار صراف عربستانی در دوبی به شدت مشغول به خریدن و جمع کردن تومان ایران بودند، بی‌محابا دلار و درهم می‌فروختند و تومان می‌خریدند. حتی با لنج بسته‌بندی‌های بزرگ تومان را که گونی پیچ شده بود، به انبارهای خود منتقل می‌کردند. من که در آن زمان در دوبی بودم، متعجب بودم، نمی‌دانستم این آقایان چرا انقدر به تومان علاقه‌مند شده‌اند. متاسفانه مس‌ولان اقتصادی وقت هم به جای مدیریت قیمت ارز، تسلیم این ترفند شده و نه تنها برخلاف جهت آنها به تزریق تومان و خرید ارز نمی‌پرداختند، بلکه با هماهنگ شدن نادانسته با آن دشمنان حیله‌گر، به تزریق بیش از تقاضای ارز و تقویت مصنوعی تومان دامن می زدند.

امیدوارم این نوبت مسوولان اقتصادی کشور از تجربه‌های گذشته درس لازم را گرفته باشند، و در این موارد با درایت بیشتری عمل شود.

به هر حال باز هم عرض می‌کنم مشکل اصلی اقتصاد کشور تورم است که علاج آن هم واقعی و واحد شدن قیمت ها و کنترل حجم نقدینگی است.

ببینید وقتی شما در انبار منزل خود موش داشته باشید، هر مقدار هم که گندم انبار کنید، باز موش‌ها آن گندم‌ها را از بین می‌برند، بنابراین بهتر است که اول شر موش‌ها برطرف شود، که اگر گندم وارد انبار شد، ایمن باشد.

به قول مولانا:

«ما درین انبار گندم می‌کنیم

گندم جمع آمده گم می‌کنیم

می‌نیندیشیم آخر ما بهوش

کین خلل در گندمست از مکر موش

موش تا انبار ما حفره زدست

و از فنش انبار ما ویران شدست

اول ای جان دفع شر موش کن

وانگهان در جمع گندم جوش کن»