اصلاح مشق اقتصاد!

  هومن جعفری

در وضعیت بد اقتصادی و آب رفتن سفره‌های مردم، دولت در چه حالی است؟ این سوال را خیلی‌ها دارند حتی برخی از مراجع تقلید هم گلایه داشتند که دولت در جریان افزایش نرخ ارز، روزه سکوت گرفته!

دولت در چه حالی است؟

بعد از افزایش افسارگسیخته قیمت دلار، سرانجام رئیس جمهور تصمیم گرفت مهره‌های شطرنج اقتصاد را تغییر بدهد. تغییر صالح آبادی رئیس بانک مرکزی سرانجام رقم خورد و محمدرضا فرزین، یکی از مدیران اقتصادی با وعده سامان دادن به بازار ارز، بر این مسند نشست! اینکه او موفق می شود یا نه را خیلی زود متوجه خواهیم شد. فعلا که وعده اولش حفظ ارز نیمایی به قیمت 28500 تومان برای یک سال است. 

اما معاون رئیس‌جمهور، قاضی زاده هاشمی – همانی که در تبلیغات دوره ریاست جمهوری سفره برنج را روی فرش می تکاند! – با تاکید بر اینکه سفره مردم حساس‌ترین مساله برای رئیس‌جمهور است، گفت: «من هم معتقدم اصلی‌ترین اقدامی که دولت باید انجام دهد، کنترل علمی و منطقی تورم است که طبیعتا حتی کسانی که توانسته‌اند در این خصوص خوب عمل کنند هم حدودا سه الی چهار سال طول کشیده است تا موفق شوند.»

کسی هم از او سوال نمی کند که اگر روند کنترل تورم روندی طولانی مدت است پس چرا تمام اعضای کابینه آقای رئیسی در یک سال پایانی ریاست جمهوری حسن روحانی تاکید داشتند که خیلی زود کشور را به مسیر اصلی خود برمی گردانند و اوضاع اقتصادی به سادگی عالی می شود! قرار بود کسی هیچ کاری نکند و تورم بیست درصد کاهش پیدا کند. قرار بود کمی ارز در بازار بپاشند و قیمت خرید دلار کاهش یابد! پس چه شد؟

این وسط پیاز هم برای اقتصاد رو به نزول ایران شاخ شده! قیمت پیاز و دلار با هم برابری می کند و شما برای خرید یک کیلو پیاز باید نزدیک به یک دلار پرداخت کنید که خودش تراژدی مجزایی است!

هر سال، در یک دوره زمانی مشخص محصولاتی مثل پیاز، گوجه، خیار و ... دچار یک کمبود مقطعی و اوج گرفتن قیمتی می‌شوند و هیچ کس تصمیمی از قبل و برای پایین نگه داشتن قیمت ندارد! انگار سود خیلی‌ها در گرانی هر ساله است!

حرف برای گفتن زیاد است اما چه فایده؟ دلار می تازد و حتی اگر برای یک مدت کوتاه هم مهار شود، فعلا خبری از بهبود ارزش پولی ما نخواهد شد! 

با ادامه این وضعیت، باید بیشتر و بیشتر نگران روزهای آینده باشیم!

کاج یکی از نمادهای سال نو میلادی بوده که در بازار ایران، نوع مصنوعی آن از ۳۰۰ هزار تا ۶ میلیون تومان قیمت گذاری شده و کاج طبیعی نیز بین ۳۵ هزار تا ۱۰ میلیون تومان قابل خرید است.

آئین‌های ملی و مذهبی جز فرهنگ یک کشور بوده که هم افزایی جمعی را رقم می‌زند. در ایران جشن‌های و آئین نامه‌های متعددی مربوط به قومیت‌های مختلف مذهبی در کنار مراسم ملی مانند شب یلدا، عید نوروز و… وجود دارد که از آن جمله می‌توان به سال نو میلادی و عید پاک اشاره کرد.

عید پاک مهم‌ترین روز تعطیل در سال میلادی به شمار می‌رود. مسیحیان بر این باورند که در این روز، حضرت عیسی علیه السلام پس از اینکه به صلیب کشیده شد دوباره زنده شده است. مسیحیان به همین مناسبت، جشنی برپا کرده و به شادی می‌پردازند. عید کریسمس در تاریخ خورشیدی مصادف با ۴ دی است. در ادامه پس از یک هفته (۱۰ دی) سال نو میلادی آغاز می‌شود.

هر جشنی آداب خود را دارد. مسیحیان در این اعیاد با خرید کاج‌های مصنوعی یا حتی طبیعی در اندازه کوچک و تزئین آنها و همچنین با نمادسازی از بابانوئل به جشن و شادی می‌پردازند.

اسطوره سازی از یک شخصیت، خاص عید کریسمس و سال نو میلادی نبود و ایرانیان نیز عمو نوروز را دارند که از گذشته‌ای دور نویدبخش آمدن بهار بوده است. آئین باستانی در ابتدای بهار که به عنوان عید «نو روز» معروف بوده و هر ساله جشن گرفته می‌شود.

قیمت کاج طبیعی متفاوت از نرخ مصنوعی آن بوده و بر اساس نرخ گذاری که تولیدکنندگان و عرضه کنندگان آن دارند بین ۳۵ هزار تومان (۲۵ تا ۳۰ سانتی متری) تا ۱۰ میلیون تومان (۴.۵ سانتی متری) متغیر است. البته به این مبلغ باید کرایه حمل بار را نیز افزود که حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین شده است.

 

وزیر نیرو گفت: با شروع دولت و با حضور افراد خوشنام مجامع خیرین آبرسان داشته و تاکنون ۸ مجمع در ۸ استان تشکیل شده که قرار است در تمام استان‌ها این مجمع تشکیل شود.

وزیر نیرو در مراسم افتتاحیه هجدهمین نمایشگاه آب و فاضلاب گفت: امروز شاهد تغییرات اقلیمی در سطح جهانیم که باعث تغییرات الگوهای بارشی شده است، با توجه به شرایط پیش رو مدیریت منابع آب از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و امری غیرقابل انکار است.

وی ادامه داد: با رشد صنعت افزایش تقاضای آب را پیش رو داشته‌ایم، که این مسأله هم به مدیریت صحیح نیاز دارد، با نگاهی به سرانه آب در طول ۵۰ سال گذشته ملاحظه می‌کنیم که سرانه آب بسیار کاهش پیدا کرده و از ۶۵۰۰ مترمکعب در سال به ۱۲۰۰ متر مکعب رسیده است.

محرابیان افزود: فعالان اقتصادی، صنعتی و غیره جمع شده‌اند تا با روش‌های نرم افزاری و سخت افزاری به مدیریت منابع آب کمک کنیم.

وزیر نیرو ادامه داد: این کاهش سرانه مصرف هم نگران کننده است و هم نشان دهنده پیشرفت کشور است، به همین دلیل نمی‌توانیم با روش‌های سنتی مدیریت را ادامه دهیم. از سوی دیگر کاهش سرانه به معنای رشد صنعت است.

به گفته وی، پیشرفت در پروژه‌های آب و فاضلاب کشور کند بوده است.

 

وزیر نفت از وجود ۷۰ مجتمع پتروشیمی در کشور خبرداد.

«جواد اوجی» در برنامه رهیافت رادیو اقتصاد افزود: در حال حاضر ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در کشور افزون بر ۹۰ تا ۹۵ میلیون تن است.

وی همچنین اظهارداشت: سال گذشته فقط از محل صادرات محصولات پتروشیمی ۱۲.۵ میلیارد دلار و همینطور در ۹ ماهه سال جاری ۱۰.۵ میلیارد دلار ارز از این محل به سامانه نیما واریز شده که در تأمین منابع ارزی کشور بسیار مؤثر بوده است.

وزیر نفت گفت: خوشبختانه در دولت سیزدهم طرح‌ها و پروژه‌های خوبی در بخش بالادستی، پایین دستی و همینطور زنجیره صنایع تکمیلی حوزه پتروشیمی در کشور تعریف شده است.

وی در ادامه افزود: امروز بیش از ۱۰۰ طرح در بخش بالادستی، پایین دستی و همینطور زنجیره صنایع تکمیلی حوزه پتروشیمی در کشور به ارزش ۷۰ میلیارد دلار در دستور کار است.اوجی بیان داشت: بخش قابل توجهی از این طرح‌ها تا پایان دولت سیزدهم به مرحله بهره برداری خواهند رسید.وی همچنین به صادرات کاتالیست برای نخستین بار در دولت سیزدهم از کشور خبر داد و گفت: اکنون تعداد زیادی از کاتالیست‌ها در داخل بومی‌سازی شده است.

وزیر نفت افزود: کشور از حیث تمامی کاتالیست‌های مورد نیاز صنایع پتروشیمی و حتی پالایشگاهی تا پایان دولت سیزدهم خودکفا و صاحب دانش فنی در این زمینه خواهد شد.

 

 ️ محسن بهره دار 

فوتبال پدیده ای جهانی است که هم جذابیت دارد و هم باعث جذب سرمایه و در یک کلام فوتبال امروزی یعنی یکی از قطب های بزرگ اقتصادی در همه کشورها و باشگاه های جهان که از همین روش باعث وارد شدن ارز و سود اقتصادی به کشور خود می شوند. بالارفتن نرخ ارز و به ویژه دلار جدا از تاثیر روانی که روی جامعه گذاشته، همه بخش ها را در بعد اجرایی کردن امور با مشکل مواجه می کند و طبیعی است ورزش و به خصوص فوتبال هم از این قاعده استثنا نباشند. با افزایش قیمت ارز در ایران، بازیکنان شاغل در لیگ برتر و حتی دسته اول فوتبال ایران به فکر ترانسفر شدن افتاده‌اند و خیلی از آن‌ها می‌گویند در بازار نقل و انتقالات زمستانی یا بخصوص تابستانی بنای سفر به خارج از کشور حضور در لیگ های خارجی را در سر دارند.لیگ برتر فوتبال کشورمان یک لیگ زیان ده است که هیچ آورده‌ اقتصادی ندارد و گاها شاید یک بازیکن مانند صیادمنش، قایدی ترانسفر شوند که آخرش هم مشخص نمی شود که این بازیکنان به چه قیمت هایی فروخته شده و پولی که بابت این بازیکنان به باشگاه مورد نظر رسیده است، کجا و چگونه هزینه شده است.اکنون که دلار مرز چهل هزار تومان را رد کرده آیا بدهی های دلاری و یورویی به سرمربی و بازیکنان خارجی و یاد دستمزد همین بازیکنان خارجی از کجا و چگونه تامین می شود، وقتی که نه درآمدی از حق پخش به باشگاه ها می رسد و حتی درآمدی از تماشاگران عاید باشگاه ها می شود.فوتبال ایران اگر با این راه بخواهد ادامه دهد و ارز هم که انگار سر ایستادن ندارد به یک فوتبال درجه دو در آسیا نزول خواهد کرد که دیگر علاوه بر این که هیچ بازیکن خارجی به کشورشان بخاطر هزینه زیاد نخواهد آمد، در مقابل بازیکنان درجه دوم کشورمان هم با این فرمول بزودی به لیگ های درجه ۲و۳ تاجیکستان، عراق و تایلند و دیگر کشورها با ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دلار خواهند رفت که نتیجه آن در مرحله نخست تضعیف تیم های داخلی در لیگ قهرمانان آسیا و سپس در مرحله بعد به افول فوتبال ملی کشورمان خواهد رسید.در لیگ ایران شاهد هستیم اکثر باشگاه‌ها با مشکلات شدید مالی روبه‌رو هستند و بجز چند باشگاه صنعتی که توانایی پرداخت به موقع پول بازیکنان را دارند، سایر باشگاه‌ها با مشکلات مالی روبه‌رو هستند و معمولاً سر وقت مبلغ قراردادها را پرداخت نمی‌کنند، این مسائل در کنار افزایش قیمت ارز در بازار ایران  باعث شده تا تعداد زیادی ازبازیکنان شاغل در لیگ برتر و حتی لیگ دسته اول فوتبال ایران قصد لژیونر شدن داشته باشند هر چند خود آنها هم میدانند لژیونر شدن به این سادگی نیست. شاید بعضی بازیکنان به خاطر دریافت دستمزد بیشتر و تبدیل ارز به ریال مجبور شوند به لیگ‌هایی که اشاره شد بروند و این اتفاق ممکن است لیگ برتر را از داشتن بازیکنان با کیفیت خالی کند. ضمن اینکه با این وضعیت باشگاهها هم دنبال مربیان خارجی نمی روند و همین ممکن است کیفیت لیگ را تهدید کند.  بنابراین باید منتظر ماند که آیا در همین نقل‌وانتقالات زمستانی که چند روز دیگر آغاز می‌شود،  بازیکن یا بازیکنانی قصد پیوستن به تیم های دیگر را دارند یا فصل تابستان نقطه اوج کوچ بازیکنان بخاطر چند هزار دلار بیشتر باشد. به هر حال فوتبال ورزشی است که سالهاست با اقتصاد عجین شده است و هر فوتبالیست هم بخاطر عمر مفید کمی که در فوتبال دارد، مجبور می شود برای زندگی و آینده خود به جایی برود که آینده اش تضمین کند.

 

 ️ حمیدرضا صارمی - معاون شهرسازی شهرداری تهران

زلزله و مسیری به‌سوی ایمنی ساختمان‌هاجلوگیری از وقوع حوادث طبیعی از جمله زلزله، از توانایی بشر خارج است و هرساله وقوع چنین حوادثی در سراسر دنیا خساراتی را به بار می‌آورد، اما نباید از این مهم غافل شد که بشر با بهره‌گیری از دانش، تخصص و تجربه‌ خود می‌تواند خسارات جانی و مالی ناشی از این حوادث را تا میزان قابل توجهی کاهش دهد.

آنچه که مسلم است، ساختمان‌ها مهم‌ترین و اصلی‌ترین المان‌هایی هستند که هنگام وقوع زلزله، دچار آسیب می‌شوند و بیشترین خسارات نیز از تخریب آنها به شهر و شهروندان تحمیل می‌شود. در همین راستا، طی دهه‌های گذشته استانداردهایی برای ساخت بناها درنظر گرفته شده است. تدوین دستورالعمل‌ها، قوانین و مقررات ساخت، ارتقای کیفیت مصالح ساختمانی، تغییر تکنولوژی ساخت، استفاده از روش‌هایی برای افزایش ایمنی ساختمان و طراحی بناها به شیوه‌ای که از انعطاف‌پذیری لازم برای جذب ارتعاش‌ها برخوردار باشند، از این روش‌ها به شمار می‌روند.

و اما شهر تهران؛ وجود گسل‌های فعال و لرزه‌خیزی پایتخت، ضرورت توجه به مسئله ایمنی در این کلانشهر را صدچندان می‌کند. از آنجایی که افزایش کیفیت ساخت و سازهای شهری، مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل کاهش خطرات ناشی از وقوع زمین‌لرزه و ارتقای تاب‌آوری شهری محسوب می‌شود، این مهم، در اولویت کاری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران قرار گرفته و در این مسیر، با بهره‌گیری از توان پرسنل متخصص، استفاده از خدمات مشاوره‌ای شرکت‌های تخصصی و دانشگاه‌ها و همچنین انجام بازدیدهای متعدد، نسبت به تهیه و تدوین دستورالعمل‌ها یا اصلاح بخشنامه‌های گذشته اقدام شده است. همچنین با هدف کاهش مخاطرات ناشی از زلزله و ارتقای کیفیت ساختمان‌های قدیمی که براساس آخرین ضوابط و آیین‌نامه‌های لرزه‌ای، طراحی و اجرا نشده‌اند و بخش عمده‌ای از آنها جزو ساختمان‌های آسیب‌پذیر شهر تهران هستند و به دلایلی ازجمله عدم‌توجیه اقتصادی، محدودیت‌های طرح تفصیلی، مسائل حقوقی و مالکیتی، واقع شدن در محدوده بافت‌های تاریخی و...، امکان اخذ پروانه تخریب و نوسازی را ندارند، دستورالعمل «نحوه صدور مجوز بهسازی لرزه‌ای نسبی ساختمان‌های مسکونی در شهر تهران» تدوین و جهت اجرا به مناطق ۲۲گانه ابلاغ شده است. بهره‌گیری از ضوابط و تسهیلات این بخشنامه می‌تواند در ایمن‌سازی‌ نسبی این ساختمان‌ها کارآمد بوده و از مخاطرات جانی و خسارات مالی بسیاری پیشگیری کند.با توجه به اینکه هم‌اکنون در کشور ما، دستورالعمل و مرجع مدونی برای تخمین عمر مفید لرزه‌ای بنا وجود ندارد، پروژه‌ مطالعاتی با موضوع «تدوین‌ساز و کار فنی و محاسباتی به‌منظور برآورد عمر مفید لرزه‌ای ساختمان‌ها» در دستور کار قرار گرفته و برای برگزاری فراخوان به مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران ارسال شده است. یکی از موضوعات دیگر که درخصوص ایمنی ساختمان‌ها باید مورد توجه قرار گیرد، فروریزش اجزای غیرسازه‌ای ساختمان‌ها، شامل دیوارهای جانبی، تیغه‌های داخلی، سنگ نما و جان پناه و راه‌پله است که سبب تلفات جانی و خسارات مالی قابل توجه در زلزله‌های محتمل خواهد شد. به‌منظور حسن اجرای ضوابط پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰ در ساختمان‌های در حال احداث شهر تهران، اصلاح سامانه گزارشات مرحله‌ای مهندسین ناظر به‌منظور تدقیق نحوه نظارت مهندسین در این زمینه در دستور کار قرار گرفته که طی ماه‌های آتی پیاده‌سازی‌ خواهد شد. اما در کنار مسئله ایمنی ساختمان‌ها، نباید از وجود گودهای رها شده ناایمن به‌عنوان یکی از تهدیدات بالقوه‌ در زمان وقوع زلزله چشم‌پوشی کرد. ازاین‌رو شناسایی گودهای رهاشده و ناایمن سطح شهر به‌عنوان یکی از اولویت‌های کاری قرار گرفته و آمار این گودها پس از اولویت‌بندی براساس میزان خطر، به‌منظور انجام اقدامات لازم برای رفع خطر به مراجع مربوطه ارسال شده است. همچنین پروژه مطالعاتی با عنوان«تعیین شاخص خطر گودهای ساختمانی براساس آخرین ضوابط و آیین‌نامه‌های لرزه‌ای، طراحی و اجرا نشده‌اند و بخش عمده‌ای از آنها جزو ساختمان‌های آسیب‌پذیر شهر تهران هستند و به دلایلی ازجمله عدم‌توجیه اقتصادی، محدودیت‌های طرح تفصیلی، مسائل حقوقی و مالکیتی، واقع شدن در محدوده بافت‌های تاریخی و...، امکان اخذ پروانه تخریب و نوسازی را ندارند، دستورالعمل «نحوه صدور مجوز بهسازی لرزه‌ای نسبی ساختمان‌های مسکونی در شهر تهران» تدوین و جهت اجرا به مناطق ۲۲گانه ابلاغ شده است. بهره‌گیری از ضوابط و تسهیلات این بخشنامه می‌تواند در ایمن‌سازی‌ نسبی این ساختمان‌ها کارآمد بوده و از مخاطرات جانی و خسارات مالی بسیاری پیشگیری کند. با توجه به اینکه هم‌اکنون در کشور ما، دستورالعمل و مرجع مدونی برای تخمین عمر مفید لرزه‌ای بنا وجود ندارد، پروژه‌ مطالعاتی با موضوع «تدوین‌ساز و کار فنی و محاسباتی به‌منظور برآورد عمر مفید لرزه‌ای ساختمان‌ها» در دستور کار قرار گرفته و برای برگزاری فراخوان به مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران ارسال شده است.یکی از موضوعات دیگر که درخصوص ایمنی ساختمان باید مورد توجه قرار گیرد، فروریزش اجزای غیرسازه‌ای ساختمان‌ها، شامل دیوارهای جانبی، تیغه‌های داخلی، سنگ نما و جان پناه و راه‌پله است که سبب تلفات جانی و خسارات مالی قابل توجه در زلزله‌های محتمل خواهد شد. به‌منظور حسن اجرای ضوابط پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰ در ساختمان‌های در حال احداث شهر تهران، اصلاح سامانه گزارشات مرحله‌ای مهندسین ناظر به‌منظور تدقیق نحوه نظارت مهندسین در این زمینه در دستور کار قرار گرفته که طی ماه‌های آتی پیاده‌سازی‌ خواهد شد.

اما در کنار مسئله ایمنی ساختمان‌ها، نباید از وجود گودهای رها شده ناایمن به‌عنوان یکی از تهدیدات بالقوه‌ در زمان وقوع زلزله چشم‌پوشی کرد. ازاین‌رو شناسایی گودهای رهاشده و ناایمن سطح شهر به‌عنوان یکی از اولویت‌های کاری قرار گرفته و آمار این گودها پس از اولویت‌بندی براساس میزان خطر، به‌منظور انجام اقدامات لازم برای رفع خطر به مراجع مربوطه ارسال شده است. همچنین پروژه مطالعاتی با عنوان«تعیین شاخص خطر گودهای ساختمانی براساس روش‌های مدیریت ریسک» تعریف و جهت برگزاری فراخوان به مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران فرستاده شده است. نتایج این مطالعه می‌تواند در ارزیابی و اولویت‌بندی دقیق و تخصصی گودهای ناایمن و رها شده موجود در سطح شهر تهران مورد استفاده قرار گیرد.