زوج‌هایی که در بانک‌های دولتی درخواست وام ازدواج داده‌اند و پرونده‌های آنها تا روز ۲۹ مردادماه تکمیل شده است تا هفته آینده تسهیلات خود را دریافت خواهند کرد.

معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان از پرداخت وام ازدواج زوج‌هایی که پرونده‌های آنها تا ۲۹ مرداد امسال در بانک‌های دولتی تکمیل شده، تا هفته آینده خبر داد.

وحید یامین پور در حساب توییتر خود با زدن هشتگ «هفته دولت»، نوشت: ‏بنا بر اعلام وزارت اقتصاد، زوج‌هایی که در بانک‌های دولتی درخواست وام ازدواج داده‌اند و پرونده‌های آنها تا روز ۲۹ مردادماه تکمیل شده است تا هفته آینده تسهیلات خود را دریافت خواهند کرد.

مبلغ وام ازدواج در سال جاری برای دختران کمتر از ۲۳ سال و پسران کمتر از ۲۵ سال ۱۵۰ میلیون تومان و برای سایرین ۱۲۰ میلیون تومان است.

متاسفانه مشاوره هایی که برخی به مسئولان می دادند حرف های غیرعلمی بود؛ مثل این که می توان فقط قیمت چهار کالا را گران کرد.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به عملکرد دولت در بحث اصلاح قیمت ها، گفت: ما از ابتدا هم با دادن یارانه نقدی به مصرف کننده مخالف بودیم، این مسئله که افزایش قیمت چهارکالای اساسی باعث افزایش قیمت سایر کالاها می شود امری واضح و روشن بود. متاسفانه مشاوره هایی که برخی به مسئولان می دادند حرف های غیرعلمی بود. اینکه فقط چهار کالا گران می شود یک نوآوری در علم اقتصاد بود مگر می شود چهار کالا افزایش قیمت داشته باشد اما سایر کالاها افزایش قیمت نداشته باشند.

محسن زنگنه نماینده تربت حیدریه با بیان این  مطلب گفت: پیش بینی می کردیم که اگر دولت یارانه را به مصرف کننده بدهد و قیمت ها آزاد شود این افزایش قیمت ها اتفاق می افتد. بهتر این بود دولت که یکسال فرصت داشت یارانه را به جای دادن به مصرف کننده به حلقه های انتهای تولید می داد هم از تولید کننده حمایت می کردیم و هم رانت واردکننده را حذف می کردیم و هم اینکه قیمت را پشت شیشه و به اصطلاح در بازار نمی گذاشتیم افزایش پیدا کند. آن روش خیلی بهتر بود. این که وقتی ما قیمت ها را آزاد کنیم تورم ایجاد می شود امری طبیعی بود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در ادامه همچنان افزایش قیمت ها را خواهیم داشت، گفت: باید منتظر باشیم ببینم مردادماه تورم نقطه به نقطه چگونه بوده است. در خرداد تورم خیلی بالا و دوازده و نیم درصد بود که رکوردی در خودش داشت و بعد در تیر خیلی کم شد اگر مرداد تورم کاهش داشته باشد می توان تحلیل کرد که حذف ارز۴۲۰۰ تقریبا هضم شده است و ما دچار تورم ماندگار نیستیم اما اگر مردادماه مجدد همین تورم نیز ثابت باشد و یا افزایش پیدا کند آنوقت قطعا ارز ۴۲۰۰فراتر از آن است.

نماینده تربیت حیدریه ( خراسان رضوی) در پاسخ به این سوال که اگر قیمت ها افزایش داشته باشند و تورم نیز کاهشی نباشد مجلس چه اقدامی می تواند انجام دهد، گفت: اگر احساس کنیم وزارتخانه های مربوطه برنامه های لازم را ندارند مجلس نهایتا از ابزارهای نظارتی اش نظیر استیضاح و سوال استفاده می کند.

زنگنه ادامه داد: ما دو کار باید انجام دهیم هم مجلس و هم دولت باید امسال از هر اقدامی که به ثبات بازار و اقتصاد چه در جهت مثبت و چه منفی ضربه وارد می کند اجتناب کنند. مثلا الان مطرح کردن بحث های همانند مالیات بر عایدی سرمایه به صلاح کشور نیست. نباید دست به اقداماتی بزنیم که هزینه تولید بالا برود. قطعی برق هزینه های تولید را به اندازه کافی بالا برده است. نباید هیچ کاری انجام ندهیم و اجازه دهیم بازار شش ماه آخر سال ثبات داشته باشد تغییر قوانین در این شرایط به نفع کشور نیست.

وی تاکید کرد: تیم اقتصادی دولت باید بنشیند اولویت و راهبرد اصلی اش را مشخص کند راهبرد اصلی باید کاهش تورم ، افزایش اشتغال و تولید و کوچک سازی دولت باشد. دولت اگر سیاستش کاهش تورم است باید جاهایی سیاست هایش انقباضی باشد چراکه اعمال سیاست های انبساطی اینجا تاثیر منفی دارد.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است در بودجه ۱۴۰۲از طرف دولت و مجلس در مورد ارز ۴۲۰۰تجدید نظر شود، گفت: ارز ۴۲۰۰تحت هیچ شرایطی برنمی گردد. اثرات ارز۴۲۰۰در بازار کاملا خودش را نشان داده است هرکاری که کنیم دیگر قیمت ها به قبل برنمی گردد و‌ ارزان نمی شود چراکه ما تورم معکوس که نداریم.

وی خاطر نشان کرد: ما باید تلاش کنیم هم تورم را کاهش دهیم و هم درآمد مردم را افزایش دهیم. اینکه درآمد مردم را افزایش دهیم نیز به معنای افزایش یارانه نیست چراکه هر تومان یارانه ای که اضافه شود بازار هوشمند است مطمئن باشیم همان مقدار به قیمت کالاها اضافه می شود. باید به فکر سایر راه ها برای افزایش درآمد مردم باشیم.

زنگنه در پایان در پاسخ به این سوال که آیا مجلس از عملکرد دولت در این بخش رضایت دارد،گفت: مجلس اگر از عملکرد دولت راضی بود که به سمت استیضاح وزیر صمت نمی رفت.

 ️ صمد سهرابی 

اطلاعات شرکت‌های رصد نفتکشها نشان می‌دهد که ایران صادرات نفت خود را در ژوئن و ژوئیه افزایش داده است و ممکن است میزان صادراتش ماه میلادی جاری با عرضه تخفیف بیشتر نسبت به نفت روسیه به چین، افزایش بیشتری پیدا کند.

با وجود تحریم‌های آمریکا، ایران صادرات نفت خود را که عمده آن به چین بوده است، در دوران ریاست جمهوری جو بایدن افزایش داده اما در ماههای گذشته، روند صادرات ایران به دلیل رقابت از سوی نفت ارزان روسیه، آهسته شده است.

 سارا وخشوری از شرکت مشاوره انرژی اس وی بی اینترنشنال در این باره اظهار کرد: ایران از زمان روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، نفت و محصولات نفتی و کالاهای پتروشیمی بیشتری صادر کرده است.

 اگر توافق هسته‌ای حاصل شود، ایران قادر خواهد بود فروش را افزایش داده و علاوه بر چین، به خریداران سابق در کره جنوبی و اروپا نفت خود را عرضه کند.

به گفته، اِما لی، تحلیلگر شرکت ورتکس آنالیتیکس، نفت ایران در ژوئیه با رقابت شدید از سوی نفت اورال روسیه روبرو شد زیرا این نفت غیرتحریمی با سطح تخفیف مشابهی عرضه شده بود. با این حال، با توجه به این که اختلاف قیمت این دو گرید نفتی افزایش پیدا کرده است، پالایشگاه‌های چینی ممکن است در اوت دوباره به نفت ارزانتر ایران رجوع کنند 

چین با واردات میزان بالایی از نفت ارزان روسیه و ایران، توان رقابت اقتصادی خود را در برابر غرب که نفت روسیه را تحریم کرده و قیمت بسیار بالاتری برای گریدهای نفتی خاورمیانه، آفریقا و آمریکا پرداخت می‌کند، افزایش داده است.

 وزارت خارجه چین در پاسخ به پرسش رویترز، ضمن بی اطلاعی از جزئیات واردات نفت از ایران، تاکید کرد پکن همواره مخالف تحریم‌های واشنگتن بوده است. سخنگوی وزارت خارجه چین اظهار کرد: چین روابط تجاری عادی با ایران و روسیه در حوزه های مختلف از جمله نفت دارد. این همکاریهای مشروع بایستی محترم شمرده شده و حفظ شود.

 دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۱۸  از توافق هسته‌ای ایران خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را با هدف اعمال فشار حداکثری بر درآمد و صادرات نفت تهران، بازگرداند. صادرات نفت ایران از این تحریمها متاثر شد.

 ایران معمولا آمار صادرات نفت خود را منتشر نمی‌کند و آمار قطعی مربوط به صادرات نفت ایران وجود ندارد و برآوردهای مختلفی در این زمینه وجود دارد. شرکت‌های رصد نفتکشها از روش‌های مختلفی از جمله آمار ماهواره‌ای، آمار بارگیری محموله در بنادر و اطلاعات انسانی برای رصد جریان نفت استفاده می کنند.  

شرکت اس وی بی برآورد کرد صادرات نفت خام ایران در ژوئیه به میزان ۱۱۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با ژوئن افزایش یافت و به ۸۱۰ هزار بشکه در روز رسید. شرکت پترو لجستیک که تجارت نفت ایران را رصد می‌کند، شاهد افزایش صادرات نفت ایران در ژوئن به بیش از ۸۵۰ هزار بشکه در روز بوده است. در این بین، شرکت ورتکسا برآورد کرد واردات نفت از ایران به چین در ژوئیه حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز در ژوئن بود.

خرید برآورد شده نفت ایران توسط چین شامل حجم نسبتا اندک واردات رسمی بوده که در شش ماهه نخست سال میلادی جاری به حدود ۵.۷ میلیون بشکه بالغ شد و به ذخایر دولتی رفت.

به گفته معامله‌گران، نفت ایران برای اوت با تخفیف ۱۱ دلار در هر بشکه نسبت به قیمت نفت برنت برای تحویل به چین عرضه شده است که حدود ۸ دلار پایینتر از قیمت نفت اورال روسیه است. این اختلاف قیمت از سه و نیم تا چهار دلار در هر بشکه در اواخر ژوئیه، افزایش پیدا کرده است.

در حالی که شرکت اس وی بی شاهد افزایش صادرات نفت ایران در ژوئیه بوده است، اما شرکت پترو لجستیک کاهش صادرات به حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز از سطح بالاتر در ژوئن را گزارش و اعلام کرد میزان صادرات ایران از ابتدای اوت تاکنون، مشابه ماه میلادی گذشته بوده است.

شرکت کپلر اعلام کرد صادرات نفت ایران در ژوئن به ۹۵۰ هزار بشکه در روز رسیده که بالاترین سطح ماهانه در سه سال گذشته بوده و سپس در ژوئیه کاهش پیدا کرده است. صادرات فرآورده‌های نفتی نیز روند رو به رشدی داشته و شرکت مشاوره اف جی برآورد می‌کند که ایران حدود ۷۹۰ هزار بشکه در روز فرآورده های نفتی در ژوئن صادر کرده و انتظار دارد صادرات ایران تا سه ماهه چهارم، به حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند.

بر اساس گزارش رویترز، بیش از نیمی از این صادرات، ال‌پی‌جی و نفت کوره بوده است

مشتریان سنتی آماده خرید 

دوباره نفت ایران

عضو اتاق بازرگانی تهران می‌گوید با وجود آنکه دوری چند ساله ایران از بازار جهانی نفت باعث شده بازگشت به این عرصه دشواری‌های خاص خود را داشته باشد، اما می‌توان بازار کشور را بازیابی کرد.

حمیدرضا صالحی ، اظهار کرد: ما پیش از دور اخیر تحریم‌های آمریکا در بازار جهانی نفت حضور قابل قبولی داشتیم و نفت ما از سوی مشتریان مختلف خریداری می‌شد. اما در سال‌های گذشته متاسفانه امکان حضور در این عرصه از بین رفت و همین مساله باعث شد که برخی دیگر از فروشندگان نفت جای ایران را در بازار بگیرند.

وی با بیان این‌که در صورت کنار رفتن محدودیت‌ها احتمالا به زمان نیاز خواهد بود تا بار دیگر فروش نفت ایران به حداکثر برسد توضیح داد: طبق برآوردهای اولیه پس از مدتی کوتاه امکان آن وجود دارد که ایران بین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد. پس از چند ماه می‌توان انتظار داشت که این عدد به مرز ۲.۵ میلیون بشکه در روز بازگردد.

عضو اتاق بازرگانی تهران به دشواری‌های بازگشت به قراردادهای فروش نفتی اشاره کرد و گفت: نفت ایران از چند دهه قبل مشتریان ثابت و سنتی خود را داشته و قطعا در صورت کنار رفتن محدودیت‌ها این مشتریان آماده هستند که نفت ما را بخرند. البته نفت ایران در سال‌های گذشته با نفت سایر کشورها جبران شده و احتمالا به زمان نیاز خواهد بود تا قراردادهای قبلی به اتمام برسد و مشتریان برای نفت ایران قراردادهای تازه‌ای را امضاء کنند.

صالحی با بیان این‌که ثبات در بازار نفت اهمیت بسیار زیادی دارد، تصریح کرد: ما توان تولید نفت روزانه‌مان بسیار بالاتر از این اعداد است، اما با توجه به از دست دادن بازار و عقب نگه داشته شدن اقتصاد ایران به وسیله تحریم‌ها محدودیت‌هایی داریم و باید گام به گام به سمت روزهای اوج گذشته حرکت کنیم.

وی خاطر نشان کرد: در صورتی که ما بتوانیم سهم خود را از بازار جهانی نفت افزایش دهیم و با یک ثبات چند ساله در این حوزه فعالیت کنیم قطعا در آینده همین موضوع مانع از اعمال تحریم‌های جدید علیه اقتصاد ایران خواهد شد و به این ترتیب حوزه‌ای که در آن مزیت نسبی بالایی داریم با فعالیت‌های همه‌جانبه گره می‌خورد.

احیای توافق هسته‌ای چه تاثیری بر بازارهای نفت خواهد گذاشت؟

ایران نزدیک به ۱۰۰ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در انبار دارد که می‌تواند بلافاصله پس از انجام توافق همه را به بازار عرضه و بازار تشنه پسابحران اوکراین را سیراب کند.

خبرگزاری آمریکایی «بلومبرگ» در گزارشی به امکان سنجی احیای توافق هسته ای و در صورت تحقق آن، تاثیر ورود نفت ایران به بازار انرژی جهان پرداخت که در ادامه بخش‌هایی از آن را می‌خوانیم؛

آخرین تلاش‌های اروپا در روزهای اخیر برای احیای توافق هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵، موجب شد تا بسیاری به این امر بیاندیشند که احتمال دارد میلیون‌ها بشکه نفت ایران بازارهای جهانی را سیراب کند. اگر توافق پیشین مربوط به سال ۲۰۱۵ راهنمای مسیر کنونی قرار گیرد، بازگشت مجدد به برجام می‌تواند بسیار سریع اتفاق بیفتد.

طبق برآوردهایی که آژانس بین‌المللی انرژی انجام داده، در صورت احیای توافق، ایران می‌تواند ظرف چند ماه فروش نفت خود را افزایش داده و عرضه این محصول را تا قبل از پایان سال به صدها هزار بشکه در روز برساند. این امر بازارهای جهانی انرژی را که طی این مدت به دلیل جنگ روسیه و اوکراین تحت فشار شدیدی قرار داشتند، بهبود می بخشد.

پس از اجرای توافق برجام در سال ۲۰۱۵ و به تبع آن کاهش تحریم‌ها، تولید نفت خام ایران بسیار سریع‌تر از پیش‌بینی تحلیلگران، بازسازی شد. اکنون نیز با توجه به اینکه هیچ مدرکی مبنی بر آسیب‌دیدگی میادین نفتی یا تاسیسات آن وجود ندارد، احتمال آنکه این رخداد شگفت‌انگیز دوباره تکرار شود، زیاد است. افزون بر آن، این کشور یعنی ایران نزدیک به ۱۰۰ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در انبار دارد که می‌تواند بلافاصله پس از انجام توافق همه را به بازار عرضه کند.

ایران این هفته به پیشنهاد «نهایی» برای احیای مجدد توافق سال ۲۰۱۵ پاسخ داد. اینک اتحادیه اروپا در حال مشورت با آمریکا درباره مسیر پیش رو است. این طرح که آخرین امید برای نجات این توافق به شمار می‌رود، با هدف محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران در ازای کاهش تحریم‌ها از جمله تحریم‌های نفتی این کشور تهیه شده‌است.

انتظارات مثبتی که درباره بازگشت سریع ذخایر ایران به بازار وجود دارد، موجب شده که قیمت نفت خام برنت در ماه جاری زیر ۱۰۰ دلار در هر بشکه باقی بماند، سطحی که بیشتر از زمان آغاز جنگ اوکراین در فوریه از آن فراتر رفته است.

دورنمای بازگشت سریع ذخایر ایران به پایین نگه داشتن قیمت نفت خام برنت به زیر ۱۰۰ دلار در هر بشکه در ماه جاری کمک کرده است، سطحی که از زمان آغاز جنگ اوکراین در ماه فوریه همواره از این مبلغ بالاتر بوده‌است.

«ایمان ناصری» مدیر بخش خاورمیانه شرکت «اف‌جی‌ای» و مشاور بازار نفت درباره جزئیات دارایی‌های نفتی ایران گفت که «از ۱۰۰ میلیون بشکه ذخیره شده، حدود ۴۰ تا ۴۵ میلیون بشکه نفت خام و مابقی میعانات نفتی است.»

وقتی که موانع فروش نفت ایران برداشته شود و زمان عرضه آن به بازار فرا برسد، مهمترین چالش راه‌اندازی مجدد میادین نفتی خاموش، تنظیم قراردادها، آماده‌سازی کشتی‌ها و انجام اقدامات لازم بیمه‌ای برای ارسال این بشکه‌ها خواهد بود.

البته ایران در طول سال‌هایی که تحت تحریم بوده و از تجارت جهانی منع شده‌بود، همچنان روابط کلیدی خود با برخی مشتریان تجاری خود را حفظ کرده است.

مدیر بخش خاورمیانه شرکت «اف‌جی‌ای» افزود: ایران می‌تواند طی مدت حدود سه ماه پس از کاهش تحریم‌ها، ۹۰۰ هزار بشکه در روز به تولید خود اضافه کند و تنها پس از ۶ ماه مجدداً به ظرفیت کامل تولید خود که نزدیک به ۳.۷ میلیون بشه در روز است، برسد.

بر پایه اطلاعات و داده‌هایی که توسط بلومبرگ جمع‌آوری شده، ایران در حال حاضر نزدیک به ۲.۵ میلیون بشکه در روز نفت خام تولید می‌کند. پس از دستیابی به توافق سال ۲۰۱۵، حدود سه ماه طول کشید تا ایران بتواند ۷۰۰ هزار بشکه در روز به تولید خود اضافه کند و تنها یک سال زمان برد تا بتواند به ظرفیت کامل خود بازگردد.

میزان صادرات نفت ایران 

پس از امضای برجام

میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین در نشستی که در محل گروه رسانه ای آر تی روسیه برگزار شد، گفت: اگر تحریم‌های نفتی ایران از سوی آمریکا لغو شود، تهران می‌تواند تنها اندکی بیش از یک میلیون بشکه نفت خام را وارد بازار‌های جهانی نماید.

او در ادامه گفت: اگر تحریم‌های آمریکا علیه ایران برداشته شود، احتمالاً سال آینده باید تلاش کنند تا صنعت نفت خود را تا حدودی مدرن کنند؛ چرا که [صنعت نفت ایران] بخاطر تحریم ها در بهترین وضعیت خود قرار ندارند.

اولیانوف تصریح کرد: یک میلون بشکه نفت اضافی، اندکی بیش از یک درصد از تولید جهانی خواهد بود.

 خبرگزاری آذربایجان ۲۴ اعلام کرد کارشناسان معتقدند پس از این اقدامات، ایران می‌تواند تولیدات نفتی خود را نه تنها به ۲.۵ میلیون بشکه برساند؛ بلکه قادر است تا آن را روزانه به بیش از ۳.۹ میلیون بشکه افزایش دهد. پیشتر خبرگزاری رویترز در گزارشی اعلام کرده بود: طبق اعلام شرکت‌هایی که جریان خرید و فروش نفت را دنبال می‌کنند، ایران صادرات نفت خود را در ماه‌های ژوئن و ژوئیه افزایش داده و می‌تواند در این ماه هم به این روند ادامه دهد.

این خبرگزاری گفته بود: شرکت بین‌المللی SVB تخمین می‌زند که صادرات نفت خام ایران در ماه ژوئیه با افزایش ۱۱۰ هزار بشکه‌ای در روز نسبت به ماه پیش از خود، به ۸۱۰ هزار بشکه در روز رسیده باشد. در حالی که قیمت‌های بالای نفت فشار بر تهران را برای دستیابی به توافق هسته‌ای کاهش داده است، اگر مذاکرات احیای توافق به نتیجه برسد، به ایران امکان می‌دهد فروش خود را فراتر از چین، به خریداران سابق خود در کره جنوبی و اروپا هم افزایش دهد.

قیمت فروش نفت ایران برای ماه سپتامبر اعلام شد

شرکت ملی نفت ایران قیمت رسمی فروش انواع نفت خام صادراتی برای عرضه به مشتریان آسیایی را در ماه سپتامبر (شهریورماه - مهرماه) افزایش داد.

مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران قیمت نفت خام سبک، نفت خام سنگین و فروزان را برای فروش در ماه سپتامبر به‌ترتیب ۹ دلار  و ۵۰ سنت، ۶ دلار و ۳۰ سنت، ۶ دلار و ۴۰ سنت بالاتر از میانگین قیمت نفت عمان/ دوبی قیمت‌گذاری کرده است.

قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران برای فروش در ماه سپتامبر ۶۰ سنت، نفت خام سنگین ایران ۷۰  سنت و قیمت نفت خام فروزان ۷۵ سنت بیشتر از ماه اوت (مردادماه - شهریورماه) قیمت‌گذاری شده است.

میانگین قیمت نفت خام عمان/ دوبی، قیمت پایه نفت خام در غرب آسیاست.

ایران قیمت رسمی فروش نفت خام سبک در بازار شمال غرب اروپا را ۲ دلار و ۶۵ سنت دلار بیشتر از برنت و قیمت نفت خام سنگین و فروزان را در این بازار به‌ترتیب ۹۰ سنت و یک دلار پایین‌تر از برنت قیمت‌گذاری کرده است.

چرا بانک مرکزی به دنبال 

«ریال دیجیتال» است

 ️ محمد شهابی - کارشناس اقتصادی

پول دیجیتال پدیده‌ای است که با ظهور فناوری‌های جدید در حوزه پولی و بانکی مورد توجه بانک‌های مرکزی قرار گرفت. 

این نوع پول در کنار پول نقد فیزیکی و ذخایری که بانک‌ها در بانک مرکزی نگهداری می‌کنند به عنوان شکل سوم پول بانک مرکزی به صورت دیجیتال، منتشر و بدهی مستقیم بانک مرکزی محسوب می‌شود.

سال ۲۰۰۹ بود که با ظهور بیت‌کوین انقلابی در حوزه رمزینه دارایی‌ها و استفاده از ایده و فناوری پول‌های غیرمتمرکز ایجاد شد. رمزینه دارایی‌ها که توسط نهادهای دولتی خلق نشده بودند نماینده یک موجودیت بر بستری دیجیتال، غیرمتمرکز و شفاف هستند که از اصول رمزنگاری برای قوام خود بهره می‌برند. رمز ارز می‌تواند یک ارزش مجازی یا واقعی را نمایندگی کند و از این رو، یک نوع دارایی مالی دیجیتال است که می‌تواند تحت شرایطی برخی کارکردهای پول را نیز داشته باشد.

بانک‌های مرکزی نیز برای دستیابی به منافع حاصل از این تغییرات و افزایش کارایی سیستم‌های پرداخت به این سمت رو آوردند و تحقیقات در این زمینه از سال ۲۰۱۴ و از سوی بانک مرکزی انگلیس آغاز شد. در حال حاضر طبق آخرین گزارش بانک تسویه بین‌الملل بر اساس یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۱، ۸۶ درصد از بانک‌های مرکزی به طور فعال در حال تحقیق درباره رمز پول بانک مرکزی، ۶۰ درصد در حال آزمایش این فناوری و ۱۴ درصد در حال استقرار پروژه‌های آزمایشی معین در این حوزه می‌باشند.

این نوع پول برای بانک‌های مرکزی امتیازاتی دارد؛ انتشار این نوع پول، امکان خلق پول را از بین می‌برد. همچنین زمینه‌های ایجاد و گسترش پایه‌های اقتصاد دیجیتال و بهره‌مندی از سایر مزایای آن، اعم از کاهش هزینه تولید و انتشار اسکناس و مسکوک، کاهش هزینه تراکنش‌های بانکی، افزایش دقت طرح‌های حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و بخش‌های مختلف اقتصادی، افزایش شفافیت در مبادلات و در نتیجه بهبود نظارت‌های مرتبط را برای بانک‌های مرکزی فراهم می‌کند.

ظهور این نوع دارایی در بستر فن‌آوری دفتر کل توزیع شده صورت گرفت. این فن‌آوری، اساساً یک پایگاه داده است که مبتنی بر مفهوم تمرکز زدایی، بین رایانه‌های مختلف به اشتراک گذاشته می‌شود و یک محیط غیر متمرکز را به جای یک نهاد متمرکز ایجاد می‌کند. طراحی چنین ساختاری موجب قطع وابستگی کاربران به نهاد مرکزی متولی پایگاه داده می‌شود. این مفهوم کلی موجب توسعه فن‌آوری‌های دیگری شد که فن‌آوری بلاکچین، از معروف ترین آن‌هاست. بلاکچین روشی برای ذخیره‌سازی و تأیید تعاملات به روش غیرمتمرکز است که بازیگران آن به سوابق تعاملات دسترسی کامل دارند ولی امکان تغییر آنها را ندارند.

در حالی که راهکارهای غیرمتمرکز پرداخت در دنیا در حال فراگیرتر شدن هستند؛ در طول چند سال گذشته راهکارهای نیمه متمرکز به‌عنوان نسل جدیدی از محصولات مبتنی بر زنجیره بلوک موردتوجه بسیاری قرار گرفته‌اند که از مهمترین آنها می‌توان به زنجیره بلوک سازمانی و پول دیجیتال بانک مرکزی اشاره کرد. فعالان حوزه زنجیره بلوک نیمه‌متمرکز بر این باور هستند که می‌توان با محدودسازی برخی از ویژگی‌های زنجیره بلوک، مقداری تمرکزگرایی را نیز در محصولات آن گنجاند. درواقع هدف کلی زنجیره بلوک‌های نیمه‌متمرکز، بهره‌مندی حداکثری از امتیازات مهم فن‌آوری زنجیره بلوک با درجه‌ای از تمرکزگرایی کنترل شده است. در این بستر امکان معرفی پول دیجیتال بانک‌مرکزی به عنوان پول الکترونیکی انحصاری و منتشره توسط بانک مرکزی فراهم می‌شود که از آن می‌توان برای مبادلات بدون واسطه استفاده کرد.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز مانند سایر بانک‌های مرکزی دنیا در این مسیر وارد شده و پدیده پول دیجیتال بانک مرکزی که «ریال دیجیتال» نام گرفته را به عنوان یکی از راهکارهای ارائه‌شده نیمه‌متمرکز زنجیره بلوکی معرفی کرده است. توسعه «ریال دیجیتال» می‌تواند گامی بلند در راستای بهره‌مندی از منافع فن‌آوری زنجیره بلوک در حوزه پرداخت باشد.

ریال دیجیتال در واقع اسکناسی است که به صورت الکترونیکی توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود و مانند انواع پول در کشور می‌توان از آن برای خرید کالا و خدمات، انتقال پول و … استفاده کرد.

راه‌اندازی ریال دیجیتال بانک مرکزی، عموم مردم قادر خواهند بود تا از طریق تبدیل اسکناس‌ها و یا سپرده‌هایشان نزد بانک‌ها به ریال دیجیتال، مقادیر مشخصی پول دیجیتال دریافت و در کیف پول الکترونیکی خود نگهداری کنند. کاربران پس از دریافت و نصب کیف پول ریال دیجیتال می‌توانند نسبت به ارسال و دریافت امن آن به صورت فرد به فرد اقدام کنند.

ریال دیجیتال بانک مرکزی پس از انتشار و عرضه، همتای اسکناس خواهد بود و امکان خرید، انتقال و … را دارد. همچنین از آنجا که ماهیت آن، عیناً همان ریال جاری کشور است، لذا هر واحد ریال دیجیتال معادل یک ریال ارزش‌گذاری می‌شود.

از فواید این نوع پول برای مشتریان می‌توان به انتقال آنی وجوه بدون نیاز به عملیات تسویه، دریافت آنی وجوه در کیف تجاری و کارمزد بسیار کمتر در نقل و انتقالات عادی وجوه اشاره کرد. حتی انتقال ریال دیجیتال از یک کیف ریال دیجیتال شخصی به کیف ریال دیجیتال شخصی دیگر بدون ارائه سایر خدمات، مستلزم پرداخت کارمزد نمی‌باشد. همچنین امکان تبدیل یک به یک ریال دیجیتال به سایر انواع پول رایج کشور از جمله اسکناس وجود دارد.

مقررات انتشار ریال دیجیتال بانک مرکزی در دی ماه ۱۴۰۰ توسط شورای پول و اعتبار تصویب شد و اجرای این طرح به صورت آزمایشی از شهریور ماه آغاز می‌شود.