دولت زیرساخت‌های قانونی را برای پیشبرد این پروژه فراهم کرده و موانع را برداشته است. ما با تجهیزات وارد این کار شده‌ایم و منتظر کسی نمی‌ایستیم و پشت اپراتورها و کسانی که پای کار بیایند هستیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات خدمات متنوع و باکیفیتی را به مردم عرضه می‌کند، گفت: امروز بسیاری از کشورهای پیشرفته دنبال راه‌اندازی این شبکه هستند و در این زمینه ایران یکی از کشورهای پیشتاز است.

عیسی زارع‌پور در مراسم روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی که در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد، گفت: زندگی مردم دیجیتالی شده است و دیگر بزرگراه‌های جدید را باید با میزان فیبر نوری شناخت.

این مساله سبب شده تا دولتمردان از این پس سیستم‌های فیزیکی را به سمت فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی ببرند. امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات زیرساخت زیست مردم محسوب می‌شود و بهره‌گیری و کاربردی‌سازی این فناوری در شرایط حاضر یک الزام است.

8 درس روانشناسی که فروش شما را متحول می‌کند! (هدیه‌ای از CRM دیدار)

8 درس روانشناسی که فروش شما را متحول می‌کند! (هدیه‌ای از CRM دیدار)

وی ادامه داد: حتی اتحادیه جهانی مخابرات نیز شعارهای سالانه روز جهانی ارتباطات را از شعارهای عمومی و کلی، به‌سمت گره‌گشایی مشکلات و ایجاد ظرفیت‌ها با ICT سوق داده و امسال هم استفاده از فناوری اطلاعات برای سالمندان انتخاب کرده است.

دولت سیزدهم نیز به دنبال این است که از این فناوری برای تسهیل زندگی مردم استفاده کند، ما برای اینکه بتوانیم حکمرانی مبتنی بر داده را در کشور راه‌اندازی کنیم و تصمیماتمان برپایه حدس و گمان نباشد و براساس اطلاعات باشد، نیازمند استفاده از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات هستیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه استفاده از ارتباطات و فناوری اطلاعات باید برای تسهیل زندگی مردم، حکمرانی مبتنی بر داده و توسعه اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد، گفت: در حالی که دبیرکل اتحادیه جهانی مخابرات اعلام کرده حدود ۶۰ درصد از مردم دنیا به ارتباطات دسترسی دارند، در ایران حتی روستاهای ما هم اینترنت دارند و اکنون با اتصال ۶۰۰ روستای بالای ۲۰ خانوار، ۸۶ درصد روستاها به شبکه ملی اطلاعات متصل هستند و پیش‌بینی ما این است که در شش ماهه اول سال ۱۴۰۲ کل روستاها به شبکه ملی اطلاعات متصل شوند.

گره‌های کشور با فناوری اطلاعات قابل گشایش است

زارع‌پور با بیان اینکه بخش ICT حتی در طرح اقتصادی دولت نیز در کنار دولت است، گفت: گره‌های کشور با فناوری اطلاعات قابل گشایش است و با وجود ابزارهای این فناوری، اجرای هر طرح، بیش از گذشته، اجرایی به نظر می‌رسد.

برای مثال برای تشخیص بانک‌های اطلاعاتی کشور که خطای دهک‌های یارانه را به حداقل برسانیم می‌توان از فناوری اطلاعات کمک گرفت و این نمودی از گره‌گشایی فناوری اطلاعات است.

این حوزه می‌تواند توسعه اقتصاد کشور را متحول کند و ظرفیت‌های زیادی دارد و اکنون دولت کل اختیارات مربوط به اقتصاد دیجیتال را به یک کارگروه ویژه سپرده است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه برنامه‌های متعددی با محور کار شبکه ملی اطلاعات در دست انجام است، افزود: شبکه ملی اطلاعات شبکه‌ای پرسرعت، با کیفیت، مستقل و امن در سراسر کشور خواهد بود که خدمات متنوع و باکیفیتی را به مردم عرضه می‌کند و با بهره‌گیری از ارتباطات و فناوری اطلاعات، زندگی را به کام مردم شیرین می‌شود.

امروز بسیاری از کشورهای پیشرفته دنبال راه‌اندازی این شبکه هستند و در این زمینه جمهوری اسلامی ایرانی یکی از کشورهای پیشتاز است.

زارع‌پور با اشاره به اجرای پروژه توسعه ۲۰ میلیون پورت فیبرنوری در کشور، گفت: در ابتدای کار بسیاری می‌گفتند که این حجم کار شدنی نیست.

اما امروز می‌بینیم که حتی دولت برای نخستین بار در تاریخ کشور، یک‌سوم درآمد خود را از اپراتورهای موبایل، صرف توسعه این پروژه خواهد کرده و سه درصد درآمد خود از اپراتورهای ثابت را برای تسهیل این پروژه واگذار کرد.

دولت زیرساخت‌های قانونی را برای پیشبرد این پروژه فراهم کرده و موانع را برداشته است. ما با تجهیزات وارد این کار شده‌ایم و منتظر کسی نمی‌ایستیم و پشت اپراتورها و کسانی که پای کار بیایند هستیم.

فرشاد پناهی‌ها

نیروی کار یکی از مهمترین عوامل تولید است و خروج آن از کشور متضمن هزینه فرصت اقتصادی برای جامعه خواهد بود. متغیرهای جمعیت، تجارت خارجی و رشد اقتصادی موجب کاهش روند مهاجرت می‌شوند و در مقابل  افزایش در  جمعیت، تجارت خارجی، رشد اقتصادی و دستمزد کشورهای مقصد، به‌علاوه افزایش نرخ بیکاری در ایران و تعداد مهاجران ایرانی در کشورهای مقصد نیز موجب افزایش مهاجرت نیروی کار شده و عوامل جاذبه‌ی مهاجرت شناخته شده‌اند. بر این اساس، با توجه به تاثیر معنادار و قابل توجه متغیرهای نرخ بیکاری و رشد اقتصادی کشور در جریان مهاجرت، برنامه ریزی برای بهبود شرایط اقتصادی کشور به منظور کنترل روند صعودی آن ضروری به نظر می‌رسد.

ر چند دهه گذشته مهاجرت به یکی از موضوعات بسیار مهم در سراسر جهان تبدیل شده است و کشورهای زیادی تحت تاثیر آن قرار گرفته‌اند. طبق گزارش سازمان ملل که در سال 2019 منتشر شد، بیش از 272 میلیون مهاجر در سراسر جهان وجود دارد که 2/3 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهد.

‌یکی از اصلی‌ترین سرمایه‌های هر کشور نیروی انسانی آن کشور به‌ویژه نخبگان و تحصیلکردگان هستند، در ایران مساله مهاجرت دانشجویان و نخبگان همواره یکی از دغدغه‌های مهم تصمیم‌گیران و سیاستمداران بوده است؛ اما با این وجود، این حوزه با فقدان جدی آمارهای موثق و پژوهش‌های مورد نیاز جهت سیاست گذاری کارآمد روبه‌رو است.

در چنین شرایطی، یکی از راه‌هایی که می‌تواند جهت تبیین وضعیت فعلی ایران در امر مهاجرت نخبگان و دانشجویان موثر باشد، بررسی وضعیت ایران در شاخص‌های جهانی مرتبط با این موضوع است، براساس آخرین آمار موجود در بخش جمعیت مهاجران سالنامه مهاجرتی  ایرانی در سال ۱۴۰۰  (۲۰۲۱ میلادی)، جمعیت مهاجران جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی بالغ بر ۲۸۱ میلیون نفر است که ۳.۶ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهد.

جمعیت مهاجران ایرانی در دنیا بر اساس آخرین آمار موجود قابل استناد در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۱.۸میلیون نفر است که ۲.۲۳ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می دهد. هر چند بر اساس  منابع داخلی (دبیرخانه شورای عالی ایرانیان) جمعیت مهاجران ایرانی خارج از کشور ۴.۰۴ میلیون نفر برآورده شده است که این آمار بر اساس منابع بین المللی قابل راستی آزمایی نیست.

جمعیت مهاجران ایرانی در دنیا در سال ۱۹۹۰ میلادی، بالغ بر ۸۲۰ هزار نفر بوده است، که این رقم در سال ۲۰۲۰ میلادی به ۱.۸ میلیون نفر رسیده است، ‌در واقع طی ۳۰ سال گذشته، جمعیت مهاجران ایرانی ۲.۲ برابر شده است.

در حالی که سهم ایران از جمعیت جهان حدود ۱.۰۷ درصد است، سهم ایران از جمعیت مهاجران جهان از رقم ۰.۵۴ درصد در سال ۱۹۹۰ میلادی به رقم ۰.۷۰ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است که همچنان پایین تر از سهم جهانی جمعیت ایران است لذا با در نظر گرفتن شاخص “سهم ایران از جمعیت جهان”، “سهم ایران از جمعیت مهاجران جهان” در طول ۳۰ سال گذشته همواره زیر یک درصد بوده است و هیچگاه به یک درصد نیز نرسیده است.

در خصوص وضعیت جابه جایی های بین المللی دانشجویان، ‌در سال ۲۰۱۸ تعداد کل دانشجویان جهان در بخش آموزش عالی ۲۲۷ میلیون نفر بوده است که دانشجویان بین‌المللی تنها ۲.۴ درصد از این جمعیت را شامل می­‌شود. در طول بازه زمانی ۱۰ ساله ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸، تعداد دانشجویان بین‌المللی در جهان حدود ۶۷ درصد افزایش یافته است. در ۲ سال گذشته، همه­‌گیری کرونا روند رشد روزافزون جابه­‌جایی بین‌المللی دانشجویان را با کندی همراه کرد.

تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور نیز به مرور و هم‌راستا با افزایش کل جمعیت دانشجویان کشور و نیز افزایش جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان، روند صعودی داشته و از تراز ۱۹ هزار دانشجو در سال ۲۰۰۳ میلادی به تراز ۵۶ هزار دانشجو در سال ۲۰۱۸ رسیده است.

نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین‌المللی ایرانی نسبت به نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان کندتر بوده است. بدین ترتیب، سهم دانشجوفرستی ایران در کل بازار دانشجویان بین‌المللی جهان از سال ۲۰۱۲ روندی کاهشی به خود گرفته و از حدود ۱.۳ درصد به حدود یک درصد در سال ۲۰۱۸ رسیده است.

سهم دانشجویان ایرانی خارج از کشور به نسبت کل جمعیت دانشجویان مشغول به تحصیل در داخل طی سال­‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ با تغییر چندانی همراه نبوده(باوجود افزایش قابل توجه جمعیت کل دانشجویان کشور) و از حدود یک درصد در سال ۲۰۰۰ به حدود ۱.۵ درصد در سال ۲۰۱۸ رسیده است.

عواملی همچون افزایش نرخ دلار و به دنبال آن افزایش هزینه­‌های مهاجرت تحصیلی، محدودیت­‌های ویزایی اعمال شده از سوی دولت آمریکا برای دانشجویان ایرانی و در نهایت شیوع ویروس کرونا موجب ثابت ماندن تراز جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در طول چند سال گذشته شده است. البته عوامل فوق همچنین موجب افزایش تعداد دانشجویان ایرانی در ترکیه و کشورهایی چون آلمان، کانادا و ایتالیا که قوانین ویزایی ساده­‌تری دارند، شده است.

مهاجرت از نخبگان به نیروی کار رسید

در میان گروه‌های مورد بررسی، به ترتیب المپیادی‌ها با ۳۷.۲ درصد، مشمولان بنیاد با ۲۵.۵ درصد و رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری با ۱۵.۴ درصد بیشترین درصد افراد مقیم خارج را به خود اختصاص داده‌اند.

مهاجرت و خصوصا مهاجرت نخبگان از ایران مدت‌هاست که به یک دغدغه مهم تبدیل شده است.شاید به همین خاطر است که تقی آزاد ارمکی، جامعه شناس می‌گوید: درحال حاضر ما دو نوع بحران داریم، یک نوع بحران درون سیستمی یا درون نظامی، و نوع دیگر بحران برون نظامی است.بحران اساسی در این‌باره تنظیم رابطه‌ی ما با جهان است، ما از این منظر در یک وضعیت بحرانی بنیادی قرار گرفته‌ایم، به‌همین دلیل مسئله تحریم، جنگ، مداخله‌ها در ایران، مداخله ایران در کشورهای حاشیه‌ای، جنگ در حاشیه ایران را شاهد هستیم؛ در این میان از همه مهمتر مسئله مهاجرت وجود دارد.

تحلیل آمار دریافتی از اداره گذرنامه در بازه زمانی سال ۱۳۸۰ تا مرداد ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که ۵۶.۶ درصد از «دارندگان مدال در المپیادهای دانش‌آموزی»، ۶۹.۱ درصد از «مشمولان بنیاد نخبگان» و ۷۸.۳ درصد از افراد «حائز رتبه‌های یک تا هزار» آزمون سراسری در داخل کشور هستند.

در میان گروه‌های مورد بررسی، به ترتیب المپیادی‌ها با ۳۷.۲ درصد، مشمولان بنیاد نخبگان با ۲۵.۵ درصد و رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری با ۱۵.۴ درصد بیشترین درصد افراد مقیم خارج را به خود اختصاص داده‌اند.

جایگاه دانشجوفرستی ایران در بازه زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ از رتبه ۲۹ در جهان به رتبه ۱۱ ارتقاء یافته بود که بالاترین جهش رتبه‌ی دانشجوفرستی ایران در طول دو دهه گذشته بوده است. در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در تراز ۵۰ هزار دانشجو ثابت مانده و به رتبه ۱۹ ام تنزل یافته است.

مهاجرت از نخبگان به سایر گروه‌های جامعه رسید

مهاجرت در نخبگان که در سال‌های گذشته در گروه‌های فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر،‌المپیادی‌ها و رتبه‌های تک رقمی دانشگاه‌ها بسیار پرسروصدا بود، حالا به سطح متوسط جامعه و حتی افرادی با مهارت‌های کاری و نه تحصیلی رسیده است.

در همین خصوص احمد بخارایی، جامعه‌شناس می‌گوید: مسأله مهاجرت به خارج هم تابع شرایط سخت اقتصادی است، میلیون‌ها نفر از مردم ایران علاقه‌مند به مهاجرت و رفتن هستند، رفتنی که معلوم نیست چه سرنوشتی برای آن‌ها دارد، یعنی به‌قدری فشار جلوی زندگی آن‌ها هست که مجبور می‌شوند به کوه و دشت و دریا بزنند تا بروند، حتی امیدی به زنده رسیدن ندارند اما باز می‌روند.

چه شد که نیروی کار ایرانی به خارج رفت؟

نیروی کار ماهر ایرانی برای تطبیق پذیری‌اش با مهارت‌های بازار کار جهانی مشکلاتی نظیر زبان انگلیسی، سطح استانداردها و غیره دارد، از طرفی دیگر کشورهای مهاجرپذیر به این جمع‌بندی رسیده‌اند که اگر بخواهند چه از ایران و چه از بقیه کشورها نیروی کار جذب کنند، مشکل تطبیق استانداردهای مهارتی دارند، بنابراین دست به یک راهکار زدند، راهکار آنها پیشنهادات اغوا کننده و در عین‌حال جذاب برای جذب نیروی کاری که در ابتدا بخواهد در مقاطع تحصیلی درگیر شود است. یعنی کارکرد اصلیِ جذب دانشجوی بین‌المللی در دنیا، تامین نیروی کار مورد نیاز برای بازار کار آن کشور است.

در همین خصوص بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران می‌گوید :برای همین کشورهای مهاجر پذیر تصمیم گرفتند کمبود نیروی کار خود را از طریق سیستم دانشگاهی‌شان رفع کنند؛ به همین خاطر دانشجویان را از کشورهای مختلف می‌گیرند و نیروی کار را آنجا تربیت و با فرهنگ و زبان و مهارت‌های مورد نیازشان آشنا می‌کنند. در عین حال جذب دانشجو باعث می‌شود که مشاغل آکادمیک هم برای کشورهای پذیرنده ایجاد شود که در واقع با یک تیر دو نشان می‌زنند. به همین خاطر الان جذب دانشجوی بین‌المللی در دنیا و مخصوصا کشورهایی که با کمبود نیروی کار مواجه هستند به یک استراتژی اصلی تبدیل شده است. در چنین وضعیتی ایرانی‌ها وقتی‌که نمی‌توانند مستقیم وارد بازار کارِ کشورها شوند از این مسیر میان‌بر استفاده می‌کنند، به این معنا که حتی اگر در اینجا موقعیت شغلی و کار داشته باشند، بعضا رها می‌کنند و از کانال تحصیلی اقدام به مهاجرت می‌کنند ‌و بسته به‌مقطع تحصیلی‌شان که معمولا هم در تحصیلات تکمیلی هستند، یکی دو سال یا بیشتر در کشور مقصد ادامه تحصیل می‌دهند و بعداً روند جذب شدن در بازار کار را طی می‌کنند.

ایرانی‌ها به کجاها مهاجرت می‌کنند؟

در سالنامه مهاجرتی که سال گذشته تدوین شده، براساس منابع بین المللی جمعیت مهاجر ایرانی در دنیا در سال ۱۹۹۰ میلادی، بالغ بر ۸۲۰ هزار نفر بوده است، که این رقم در سال ۲۰۲۰ میلادی به ۱.۸ میلیون نفر رسیده است، در واقع طی ۳۰ سال گذشته جمعیت مهاجران ایرانی ۲.۲ برابر شده است. البته براساس منابع داخلی (دبیرخانه شورای عالی ایرانیان) جمعیت مهاجران ایرانی خارج از کشور ۴.۰۴ میلیون نفر برآورده شده که این آمار بر اساس منابع بین المللی قابل راستی آزمایی نیست.

در همین خصوص بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران می‌گوید: بر اساس آمار سازمان ملل، چهار کشور آلمان، سوئد، هلند و فرانسه در اتحادیه اروپا در حال حاضر میزبان بیشترین تعداد مهاجر متولد ایران هستند.(انگلیس به دلیل خروج از اتحادیه اروپا از این لیست حذف شده است). براساس این آمار در سال ۲۰۲۰ ، کشور آلمان با ۱۵۲ هزار و ۵۹۰ مهاجر متولد ایران در جایگاه نخست قرار دارد.

به گفته او در سال ۲۰۲۰ بیشترین درخواست ویزای ثبت شده و همچنین تعداد ویزای شنگن صادر شده برای ایرانیان در اروپا، متعلق به کشورهای آلمان، فرانسه و ایتالیا بوده است. لذا کشور آلمان اولین مقصد ایرانی‌ها برای مهاجرت به اروپاست. انگستان دومین مقصد مهاجرت ایرانی‌ها در خارج از اتحادیه اروپا است و در حال حاضر حدود ۸۳ هزار و ۵۳۱ نفر ایرانی در این کشور زندگی می‌کنند. همچنین استرالیا همواره یکی از مقصدهای اصلی مهاجرت ایرانی‌ها در همه انواع مهاجرت از جمله مهاجرت کاری بوده و تعداد کل جمعیت ایرانی‌ها در استرالیا در این سال‌ها روندی صعودی داشته است.

کاهش مهاجرت نخبگان ایرانی با راه‌اندازی شرکت‌های دانش بنیان

راه‌اندازی شرکت‌های دانش بنیان و توسعه زیست بوم نوآوری در کشور به گفته مسوولان و فعالان زیست بوم فناوری و نوآوری موجب کاهش مهاجرت نخبگان شده است.

از سویی توسعه زیست بوم نوآوری در ایران و راه اندازی شرکت های دانش بنیان به ویژه توسط افراد نخبه و برجسته دانشگاهی باعث شده که به گفته سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهور با تاسیس شرکت های دانش بنیان درکشور تعداد مهاجرت نخبگان از کشور کاهش پیدا کرده است.

وی در خصوص مهاجرت نخبگان افزود:‌ در حال حاضر روند مهاجرت افراد تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان کاهشی است اما بحث اصلی که در خصوص مهاجرت در کشور مطرح است اینکه مهاجرت وارد بخش متوسط جامعه شده است.

مهاجرت وارد بخش متوسط جامعه شده است

معاون علمی و فناوری رییس جمهور تاکید کرد: مهاجرت بخش نخبگانی جامعه در حال کاهش است اما مهاجرت بخش متوسط جامعه از بحث های جدیدی است که به وجود آمده است.

ستاری گفت: بحث مهاجرت تخصصی، بحث خروج سرمایه از طریق ملک از مباحث جدید مهاجرت است که باید در یک نشست تخصصی راجب آن صحبت شود، اما آنچه مربوط به مهاجرت دربنیاد ملی نخبگان است وضعیت بدی نیست.

وی همچنین در ابتدای امسال نیز به خبرنگار ایرنا گفت که سالانه بین چهار تا ۶ هزار نفر از امکانات این بنیاد استفاده می کنند، سالانه بیش از ۴ هزار نفر تحت پوشش بنیاد قرار می گیرند، در واقع هدف بنیاد، ایجاد مسیری برای توانا سازی مستعدان برتر کشور و هدایت‌ آنان به سمت تأثیرگذاری بیشتر و بهتر در حوزه تخصصی از یک‌سو و تسهیل مسیر بکارگیری و الگوسازی از سرآمدان و نخبگان در اجتماع تخصصی خود است.

رییس بنیاد ملی نخبگان یادآور شد: بنیاد ملّی نخبگان، دستگاهی حاکمیتی است که با هدف سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در زمینه توسعه منابع انسانی برگزیده کشور با مأموریت برنامه‌ریزی در زمینه «نخبه‌شناسی»، «نخبه‌پروری»، «نخبه‌گزینی» و «نخبه‌گماری» فعالیت می‌کند. بنابراین بنیاد ملی نخبگان «عضو» ندارد، بلکه رویکرد بنیاد شناسایی «اجتماعات نخبگانی» از طریق رصد رفتار و فعالیت‌های نخبگانی آنان در تمامی حوزه‌ها است.

‌ستاری ادامه داد: در حال حاضر در بنیاد ملی نخبگان یک بانک اطلاعاتی حدود ۷۰ هزار نفری از سال ۸۶ یعنی حدود ۱۴ سالی که این بنیاد فعال شد، جمع آوری شده است. در این سال ها حدود ۷۰ هزار نفر از امکانات بنیاد ملی نخبگان استفاده کرده اند.

وی یادآور شد: تسهیلات بنیاد به واسطه سوابق فعالیت ­های نخبگانی هر فرد شامل سوابق آموزشی، پژوهشی، افتخارات و سایر فعالیت ­های فرهنگی و اجتماعی به وی اعطا می­ شود. لذا گواهی یا معرفی ­نامه به برگزیدگان مبنی بر نخبگی آنها داده نمی شود. برگزیدگان صرفا از تسهیلات مربوط به هر شیوه ­نامه در بنیاد ملی نخبگان بهره ­مند می شوند.

معاون علمی و فناوری رییس جمهور تاکید کرد:‌ امکانات بنیاد همواره در اختیار دانش آموزان مستعد، دانشجویان مستعد، دانش آموختگان برتر دانشگاهی، مخترعان برگزیده، برگزیدگان حوزوی کشور و ‌برگزیدگان حوزه های تخصصی قرار می گیرد؛ به طوری که در بخش دانش آموختگان برتر دانشگاهی تسهیلات خدمت نظام وظیفه تخصصی، برای دانش آموختگان دانشگاهی و حوزوی طرح شهید صیاد شیرازی، ایجاد تسهیلات کسب و کار دانش بنیان طرح شهید رضوی، تسهیلات دوره پسا دکتری طرح شهید دکتر چمران دیده شده است.

ستاری یادآور شد: در حال حاضر از ظرفیت نخبگان کشور در شرکت های دانش بنیان یا دانشگاه ها به عنوان هیات علمی استفاده می شود اما اخیرا مسیر دیگری توسط دولت سیزدهم برای استفاده از ظرفیت نخبگانی کشور باز شده و آن جذب در سازمان های دولتی است.

وی خاطرنشان کرد: آیین نامه جذب نخبگان در سازمان های دولتی از سوی دولت ابلاغ شده و ۲ تا سه ماه آینده این آیین نامه اجرایی می شود. این اقدام مسیری جدید برای استفاده از ظرفیت افرادی است که در سیستم بنیاد ملی نخبگان هستند و موجب کاهش مهاجرت افراد نخبه می شود.

 

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی در اظهاراتی نوع نگاه به این صندوق را مورد نقد قرار داد و با انتقاد از فشار بودجه بر صندوق گفت که مشخص نیست بودجه را چگونه می نویسند که هنوز زمانی از سال نگذشته، وزیری به ما نامه زده که «۲۲.۵ همت (هزار میلیارد تومان) کم آورده ایم به ما پول بدهید»، مگر صندوق باید کسری بودجه را جبران کند؟ روز سه‌شنبه  همایش «صندوق ثروت ملی و عدالت بین نسلی» با حضور مسئولان صندوق توسعه ملی و سایر دستگاه‌ها از جمله بانک مرکزی، مجلس و بخش خصوصی برگزار شد. مهدی غضنفری -رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی- در آخرین بخش‌های این همایش به بیان اظهاراتی صریح در رابطه با عملکرد صندوق و همچنین توقعاتی که از آن در این سال‌ها وجود داشته پرداخت.

سه ماه با تلسکوپ بودجه می‌نویسند آخرش وزیر از ما پول می خواهد

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی با انتقاد از فشار بودجه‌ای که طی سال‌ها بر صندوق وجود داشته و منابع آن را دولت‌ها در اختیار گرفته‌اند، گفت: وقتی اواخر سال می‌شود حداقل سه ماه بودجه را در مجلس و کمیسیون تلفیق بررسی می‌کنند اما نهایت آنچه که در دستور کار قرار می‌گیرد با کسری مواجه است و برای تامین آن سراغ صندوق توسعه ملی می روند. مشخص نیست در این سه ماهی که می گویند شب و روز بودجه را بررسی می کنند و انگار با تلسکوپ آن را رصد می کنند چه اتفاقی افتاده است.وی افزود: چرا باید بودجه طوری باشد که هنوز سه ماه از سال نگذشته وزیری باید به من نامه بزند که ۲۲.۵ همت (هزار میلیارد تومان) کسری بودجه دارم و به من پول بدهید. درحالیکه صندوق ملی نباید کسری بودجه را جبران کند.

بودجه جاری و عمرانی می‌خواهید از آقای میرکاظمی بگیرید

وی با بیان اینکه صندوق توسعه ملی پنج (ب) نیست، گفت: ما نمی توانیم بودجه جاری و بودجه عمرانی را تامین کنیم. اینها را اگر می خواهید از آقای میرکاظمی (رئیس سازمان برنامه و بودجه) بگیرید. به گفته وی هر چه می شود می گویند برویم و از صندوق توسعه ملی بگیریم. مگر در بودجه برای حوادث غیر مترقبه منابع تعیین نشده که سراغ صندوق می روید؟

ما بانک و بورس هم نیستیم

غضنفری همچنین گفت: ما بورس نیستیم که هر وقت دچار زیان شد یا پول کم آورد می گویند صندوق توسعه ملی آن را جبران کند. در عین حال بانک هم نیستیم که بگویند هر وقت کم آوردیم برویم از صندوق توسعه ملی بگیریم. بانک وجود دارد اگر پول می خواهید از بانک بگیرید.

صندوق، بنگاه هم نیست

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی با اشاره به اینکه برخی تاکید دارند باید سرمایه گذاری داخل کشور باشد و در خارج از آن ریسک بالایی دارد، گفت: باید توجه کنند که صندوق توسعه، بنگاه نیست و نمی خواهد بنگاه داری کند، هدف ما سرمایه گذاری است یعنی مثلا اگر یک میلیارد دلار به خارج از کشور برای سرمایه گذاری می برید، دو میلیارد دلار دیگر را وارد کنید.

با ما شوخی نکنید

در بخش دیگری از اظهارات غضنفری موضوع برداشت‌های دولت برای کسری بودجه مطرح شد و وی با اشاره به اینکه آقای صالح آبادی امروز در سخنانش گفته که باید سعی شود تا تسهیلات صندوق در جایی که نظارت بیشتری بر آن است پرداخت شود، گفت: این اظهارات کاملا صحیح است ولی ما باید نگاه عمیق تری نسبت به صندوق داشته باشیم و ایده های تحول آفرین را دنبال کنیم.  وی توضیح داد: وقتی می گویید سهم صندوق از درآمد نفت ۴۰ درصد است، پس بگذارید همان ۴۰ درصد باقی بماند نه اینکه این عدد را اعلام کنید و در میان سال به آن دست بزنید. عملا بگویید از این ۴۰ درصد اینقدر برای شما و اینقدر هم برای ما. با ما در این رابطه شوخی نکنید و بگذارید سهم صندوق مشخص باقی بماند. اگر تحریم است و نمی توانید منابعی را به صندوق واریز کنید، پس واریز نکنید نه اینکه اینگونه باشد.

صندوق توسعه باید زیر نظر سران قوا باشد

غضنفری معتقد است که صندوق توسعه ملی باید زیر نظر سران قوا مدیریت شود نه اینکه در هیات امنای آن حتی وزیران حضور داشته باشند که خود ذینفع هستند.

حاضرید کارخانه‌ای که ۱۰ سال پیش خریدید را با همان قیمت به ما بدهید؟

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی در ادامه به خواسته‌های غیر منطقی در رابطه با هزینه منابع صندوق توسعه ملی اشاره کرد و گفت: اتاق بازرگانی به ما نامه زده که تسهیلات ارزی که سال ها پیش با نرخ حدود ۴۰۰۰  تومان به آنها پرداخت شده اکنون با همان نرخ پس بدهند؛ آقای شافعی (رئیس اتاق بازرگانی ایران) آیا شما حاضرید خانه ای که ۱۰ سال پیش خریدید با همان قیمت به ما بدهید یا کارخانه ای که ۱۰ سال پیش ایجاد کردید با همان قیمت به صندوق توسعه ملی واگذار کنید. چرا مثل بچه با ما حرف می زنید. هر چیزی منطق خود را دارد.

به صراحت بگویید نتوانستید برای بهره‌وری منابع فکری کنید

در اظهارات غضنفری، پروژه‌هایی که طولانی مدت در مرحله اجرا قرار دارند مورد اشاره قرار گرفت و گفت: تعجب می کنم وقتی می بینم طول زمان پروژه ای بین ۱۴ تا ۱۵ سال و بیشتر است. همین می شود که وقتی عملکرد صندوق را بررسی می کنیم، می بینیم ۲۰۰ طرح را ۴۰۰ بار استمهال کرده اند. به راحتی بگوییم هیات عامل حتی فکر نمی کرده و در این مورد موافقت می کرده است. نمی توان با این استمهال به بهره وری رسید.

غضنفری در پایان با تاکید بر اهمیت تغییر نگاه به صندوق توسعه ملی گفت که دولتها از ما اصل پول را نخواهند بلکه اصل را سرمایه گذاری کنیم و از سود آن به دولت بپردازیم.

درحالی قرار است پیشنهاد وام ۷۰۰ میلیون تومانی خرید مسکن در شورای عالی مسکن مطرح شود که قسط این وام در بازپرداخت به‌روش ساده ماهانه ۱۱.۶ میلیون تومان می شود.

دیروز رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی از ارائه پیشنهاد افزایش سقف وام خرید مسکن به ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان در شهر تهران به شورای عالی مسکن خبر داد.وی بیان کرد:‌ فردا (سه‌شنبه ۲۷ اردیبهشت) جلسه شورای عالی مسکن با حضور رئیس جمهور برگزار می‌شود که پیشنهاد افزایش وام خرید و ودیعه مسکن در این جلسه مطرح خواهد شد. مشخص نیست چه رقمی از وام پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی وام خرید و چه رقمی مربوط به وام جعاله (تعمیر مسکن) است. اما اگر فرض بر این باشد که شورای عالی مسکن با افزایش سقف وام به ۷۰۰ میلیون تومان موافقت می‌کند میزان قسط این وام در بازپرداخت ۱۲ ساله ماهانه ۱۱ میلیون و ۶۵۷ هزار تومان خواهد بود.

کل بازپرداخت این وام با احتساب سود آن حدود یک میلیارد و ۶۷۸ میلیون تومان خواهد بود. سود وام ۷۰۰ میلیون تومانی حدود ۹۷۸ میلیون تومان خواهد بود.

در بازپرداخت به روش پلکانی با آن‌که مبلغ اقساط اولیه کاهش می‌یابد اما در ماه ۱۲ سال دوازدهم متقاضی در مجموع با احتساب سود، یک میلیارد و ۷۷۸ میلیون تومان پرداخت می‌کند. کل سود این تسهیلات نیز به بیش از یک میلیارد تومان افزایش می‌یابد.در زمان حاضر متقاضیان وام خرید مسکن در تهران می‌توانند ۴۸۰ میلیون تومان وام زوجین دریافت کنند. ۸۰ میلیون این وام جعاله است که باید در بازه زمانی ۵ ساله اقساط آن پرداخت شود.قسط ماهانه وام ۴۰۰ میلیون تومانی در بازپرداخت به روش‌ ساده‌ ۱۲ ساله ماهانه ۶ میلیون و ۶۶۱ هزار تومان است. کل سود این وام حدود ۵۶۰ میلیون تومان است. همچنین قسط وام جعاله در روش ساده حدود ۲ میلیون تومان و کل سود حدود ۴۱ میلیون تومان است.اوایل ماه جاری بانک مرکزی گزارش تحولات بازار مسکن در تهران را منتشر کرد. بر اساس این گزارش که برگرفته از آمارهای خام سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور است طی فروردین ۱۴۰۱ تعداد معاملات بازار مسکن تهران با کاهش ۴۹.۹ درصدی به ۳۴۰۰ فقره رسید. این میزان در مقایسه با فروردین ۱۴۰۰ حاکی از رشد ۶۳.۷ درصدی دارد.متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع واحد مسکونی در ماه گذشته ۳۴ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان بود که در مقایسه با اسفند ۱۴۰۰ بالغ بر ۲.۴ درصد کاهش یافته است. در عین حال این قیمت نسبت به فروردین سال گذشته ۱۶.۹ درصد افزایش داشته که در مقایسه با رشد نقطه به نقطه فروردین (۹۱.۷ درصد) حدود ۷۵ درصد کمتر بوده که نشان از کُند شدن آهنگ رشد قیمت مسکن (نقطه به نقطه) در فروردین امسال دارد.با توجه به متوسط قیمت اعلام شده از سوی بانک مرکزی، قیمت یک واحد ۵۰ مترمربعی در تهران حدود یک میلیارد و ۷۱۰ میلیون تومان خواهد بود. بنابراین وام احتمالی ۷۰۰ میلیون تومانی (هزینه خرید اوراق حق‌تقدم مسکن را فاکتور می‌گیریم) حدود ۴۱ درصد قیمت مسکن (در فروردین ۱۴۰۱) را پوشش می‌دهد.

روش نگهداری نیروی انسانی

بهروز رادین

 

تنها کافی است از مدیران استارتاپ‌های برتر ایرانی سؤال کنید که چند نفر از نیروهایشان را در ماه‌ها و سال های گذشته به دلیل مهاجرت از دست داده‌اند تا به عمق این موضوع پی ببرید. کوچ جوانان و سرمایه گذاران کارآفرین به کشورهای دیگر باید یک تلنگر جدی برای سیاستگذاران و دولتمردان محسوب شود و به جای تلاش برای ساده انگاری آن یا پوشاندنش در پستو و انکار باید با پذیرش این واقعیت تلخ به دنبال ریشه‌یابی و برطرف کردن موانع باشند. سؤال اینجاست که چرا جوان کارآفرین استارتاپی و یا سرمایه‌گذاران ایرانی کشور را به قصد مهاجرت به مقصدی دیگر ترک می‌کنند تا ایده هایشان را اجرایی و خطوط تولید کارخانه هایشان را راه‌اندازی کنند؟

واقعیت این است در شرایطی که کشورهای توسعه یافته و حتی در حال توسعه جهان به دنبال هموار کردن مسیر کارآفرینی و تشویق سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به سرمایه‌گذاری در کشورهایشان هستند و هر روز بیش از گذشته تلاش می‌کنند تا موانع را از پیش روی آنها بردارند و با مشوق‌هایی کشورهایشان را بهشت ایده‌های جدید معرفی کنند، در ایران می‌بینیم که خلاف این جریان عمل می‌شود.

مهاجرت نخبگان علل داخلی و خارجی دارد؛ تبلیغات و اعطای امکانات مالی و رفاهی و فراهم کردن بستر لازم برای انجام فعالیت‌های تحصیلی، علمی و پژوهشی، علت خارجی است، اما در مورد علت داخلی، نکته مهم اینست که بدانیم یک نخبه هیچ چیز نمی‌خواهد جز اینکه نتیجه کار و زحماتش را ببیند. نخبه ما در گام نخست چالش کنکور را پشت سر می‌گذارد و وارد دانشگاه می‌شود و در دانشگاه هم یکسری چالش‌های مالی، فرهنگی، اقتصادی و غیره دارد که همه را پشت سر می‌گذارد و تحصیلاتش به پایان می‌رسد اما زمانی که می‌خواهد این چالش‌ها سرانجامی داشته باشند یعنی به امکانات رفاهی و مالی برسد، با یکسری بی‌توجهی‌ها و بی‌مهری‌ها مواجه می‌شود و مشاهده می‌کند که در مقابل طرح‌ها و ایده‌هایش سنگ‌اندازی‌های زیادی می‌شود در نتیجه وقتی می‌بیند که در اینجا طرح‌هایش به نتیجه نمی‌رسند و هیچ رفاهی در اینجا ندارد، مسلماً به کشوری می‌رود که حاضر به حمایت از او باشد.