ادبیات و رهایی

 محمد هدایتی‎‎

ماریو وارگاس یوسا، برنده نوبل ادبیات، در مقاله ای به بررسی خودکشیِ خوسه ماریا آرگادس نویسنده پرویی در سال 1969 می پردازد. آرگادس پیش از مرگش نامه های زیادی نوشته بود برای افراد مختلف. نامه هایی که یکی پس از دیگری پیدا شدند. نامه ها درباره خودکشی اش بود و دلایل آن. عجیب اما آنکه در نامه های مختلف دلایل خودکشی متفاوت بودند. در نامه ای نوشته بود که دلیل خودکشی اش به بن بست رسیدن در آفرینش ادبی بود. در نامه های دیگر از غیرقابل تحمل بودن ستم در کشور می گوید، یا وضعیت آموزشی اسفناک و فقدان آزادی. یوسا از مورد مشخص آرگادس فراتر می رود و از موقعیت نویسنده/روشنفکر در آمریکای لاتین دهه 60 می گوید، در کشورهایی اغلب دیکتاتوری. از اینکه در نتیجه سرکوب ها، در نتیجه ضعف رسانه های جمعی و همچنین تضعیف علوم اجتماعیِ پرسشگر، ادبیات به تنها واسطه برای بیان راستین وضعیت های اجتماعی بدل شده بود. «در سراسر آمریکای لاتین رمان، شعر و نمایشنامه بدل به چیزی شد که استاندال از رمان انتظار داشت؛ یعنی آینه ای که مردم آمریکای لاتین می توانستند خود را در آن تماشا کنند و رنج ها و مصائب شان را تمام و کمال پیش چشم ببیند». همه آن چیزهایی که در جاهای دیگر مجال سخن نمی یافت، در ادبیات بیان می شد. اما این امر چه تاثیری روی خود ادبیات و نویسنده گذاشت؟ اینجا بود که آن معضله اصلی رخ نمود. نیرویی اجتماعی نویسنده را به سوی ادبیات متعهد می کشاند. این نیرو با منش و توانایی های ادبی برخی نویسندگان هم ساز بود و با برخی دیگر نه. اگر نویسنده‌ای در آثارش از رنج های مردم نمی گفت دست نشانده خوانده می شد و همدست ظالمان. در نتیجه به تعبیر یوسا «سردرگمی هولناکی» به وجود آمد. سردرگمی که در کار آرگادس هم خودش را نشان داد. آثار اولیه آرگادس سویه های غنایی و زیبایی شناسانه دارد، با گریزی به ایام کودکی اش. اندک زمانی بعد اما ناچار به رفتن سراغ مسئولیت اجتماعی اش شد و از مشکلات وطنش گفت. آثار این دوره اش اما ناامیدکننده بودند، بدون خلاقیتی ادبی و بسیار شعاری. نوسان میان این دو وجه و ناتوانی در برقراری سازش میان آن ها بود که تباهی آراگادس را منجر شد« روز دوم دسامبر 1969 وقتی خوسه ماریا آرگادس در دانشکده کشاورزی لامولینا ماشه تپانچه را چکاند، به یک معنی می خواست نشان دهد که نویسنده بودن در آمریکای لاتین تا چه حد می تواند دشوار باشد». و البته در هر کشور دیکتاتوریِ دیگری. امروز دیگر چندان درباره ادبیات متعهد نمی گویند، گویا چیزی بوده است متعلق به عصری ایدئولوژیک. ادبیات به امری فنی تر و زیبایی شناسانه تر بدل شده است. ادبیات خصم هرگونه دستورالعمل از بالا است؛ اما به گمانم ادبیات خوب، تا حدی افشاگر هم هست، شاید در ظریف ترین و پیچیده ترین تکنیک ها. آشکار کننده قدرت هایی که زندگی ما را در چنبره دارند.

 

سخنگوی وزارت صمت گفت: بهار سال گذشته یک گروه صنعتی برای سرمایه گذاری در صنعت خودروسازی با وزارت صمت تفاهم امضا کرده بود.

امید قالیباف درباره سرمایه گذاری تولیدکننده ماکارونی در بخش خودروسازی اظهار داشت: در بهار سال گذشته تعدادی از هلدینگ های بزرگ تولیدی و سرمایه گذاری تفاهم نامه‌ای را با وزارت صمت در چارچوب اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و توسعه سرمایه گذاری امضا کردند. سخنگوی وزارت صمت افزود: در قالب آن تفاهم نامه، این شرکت پیشنهاد ۴ میلیارد دلاری سرمایه گذاری در حوزه‌های حمل و نقل، خودرو، غذا، پتروشیمی و شیمیایی را ارائه کرد.قالیباف تصریح کرد: در همین راستا مقرر شد این شرکت در حوزه خودرو یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون یورو برای تولید یک میلیون خودرو در سال سرمایه گذاری کند که از این تعداد ۶۰۰ هزار خودروی سواری، ۲۰۰ هزار خودروی هیبریدی و ۲۰۰ هزار خودروی سنگین است. وی ادامه داد: بررسی عملکردی این گروه نشان می‌دهد که در دهه ۶۰ نیز ساخت قطعات خودرو مانند سرسیلندر توسط این گروه انجام شده و صاحب تجربه است. بنابراین با درخواست سرمایه گذاری این گروه صنعتی در صنعت خودروسازی سال گذشته موافقت به عمل آمده بود.سخنگوی وزارت صمت گفت: در تیرماه سال ۱۴۰۰ مجوز تأسیس صادر و زمین نیز تأمین شد و خط تولید نیز در حال تکمیل است.قالیباف اظهار داشت: هلدینگ های سرمایه گذاری دیگری نیز برای توسعه و سرمایه گذاری در حوزه‌های مختلف اعلام آمادگی کردند که در مورد آنها اطلاع رسانی خواهد شد.

نخست‌وزیر سابق ژاپن بر اثر شدت جراحات وارده درگذشت. شبکه «اِن‌اِچ‌کِی» ژاپن رسماً تایید کرد که «شینزو آبه» نخست‌وزیر سابق این کشور بر اثر شدت جراحات وارده در پی ترور شدن حین سخنرانی در شهر نارا، جان خود را از دست داده است. شینزو آبه، نخست وزیر سابق ژاپن، دیروز جمعه ۸ ژوئیه (۱۷ تیر) در شهر «نارا» این کشور هدف شلیک گلوله قرار گرفت.

عامل تیراندازی به شینزو آبه کیست؟ 

فردی که به سوی آبه تیراندازی کرده است، ملوان سابق نیروهای دفاع از خود (ارتش ژاپن)، چهل ساله و از ساکنان شهر نارا است. رسانه‌های ژاپنی، اطلاعات و جزئیاتی از عامل تیراندازی به شینزو آبه نخست وزیر سابق ژاپن منتشر کردند.بر اساس این گزارش، فردی که به سوی آبه تیراندازی کرده است، ملوان سابق نیروهای دفاع از خود (ارتش ژاپن)، چهل ساله و از ساکنان شهر نارا است. هنوز علت و انگیزه وی از دست زدن به چنین اقدامی یعنی هدف قرار دادن آبه، مشخص نشده است. طبق اعلام شاهدان عینی، این ضارب دو گلوله از پشت با سلاح به آبه شلیک کرده است.

واکنش ایران به ترور شینزو آبه نخست وزیر سابق ژاپن

ناصر کنعانی در پی اقدام تروریستی سوء قصد به نخست وزیر سابق ژاپن اظهار داشت: به عنوان یک کشور قربانی تروریسم که رهبران بزرگی را توسط تروریست ها از دست داده، خبر ترور شینزو آبه نخست وزیر پیشین ژاپن را از نزدیک و با نگرانی دنبال می کنیم.سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: جمهوری اسلامی ایران این اقدام تروریستی را به شدت محکوم می کند.

تجربه ناگوار 

مدیریت ارز در ایران

 محمد خوش‌چهره

 

۹۵ درصد ارز در ایران از طریق دولت به اقتصاد تزریق می‌شود. این ارز عمدتا محصول تولید ناخالص داخلی نیست بلکه عموما از طریق صادرات مواد خام معدنی و نفت خام و در کنار آن اقلام پتروشیمی، میعانات گازی و ... حاصل می‌شود.

این ساختار ارزی طبیعتا سبب شده که دولت‌ها بعضا به غلط خواسته اند ضعف‌ و اشتباهات مدیریتی خود را با افزایش قیمت ارز جبران نمایند و لذا در مقاطعی به صورت شوک‌های ویرانگر ارزی بود جبران نمایند.

این اقدام طمع‌جویانه خود را با عبارات و توصیه‌ها و سیاست‌های شکست خورده وارداتی مثل تعدیل ساختاری و تعدیل قیمت‌ها و کاهش ارزش پول ملی تلاش کردنند توجیه می‌کنند.

تجربه بانک جهانی هم نشان داد که بسیاری توصیه‌ها اشتباه بود و حتی جوزف استیگلیتز، برنده جایزه نوبل و قائم مقام بانک جهانی که ابتد مدافع و مروج سیاست‌های تعدیل و نظریاتی مانند آزادسازی قیمت ارز و ... بود، وقتی نتایج ناگوار آن را در کشورهای آسیایی امریکای لاتین آفریقایی را دید، جزو مخالفان قرار گرفت.

در ایران اما هر دولتی سرکارآمده با درجه‌ای، این مسیر را پی گرفته است، استارت این اقدام در دولت سازندگی آغاز شد و دولت نهم و دهم و یازده و دوازدهم نیز شوک‌های ارزی بزرگی را تجربه کردند.

شوک ارزی دولت نهم و دهم نیز بسیار سهمگین و سی صد درصدی بود و در دولت قبلی نیز قیمت ارز از محدوده سه هزار تومان به سی هزار تومان رسید و رشد ۱۰ برابری را شاهد بود.

 

تجربه ناگوار مدیریت ارز در ایران یکی از مصادیق مهم برای تتبین دیدگاه های نظری اقتصادی دولت است. برای حل این مشکل ریشه ای، مساله شفافیت و بیان دیدگاه فکری و نظری در مشی اقتصادی کابینه سیزدهم خاصه در تیم اقتصادی دولت، بسیا مهم است.

خصوصا در این مقطع که نگرانی جدی در بین بعضی از صاحبنظران دلسوز وجود دارد، اهتمام به این رویکرد، واجد اهمیت بسیار بالایی است. ایراد مهم و مشترک بسیاری از روسای جمهور و بعضی از مسئولین اجرایی از بعد از جنگ تا کنون این بوده است که بسیاری از تصمیمات و سیاست ها مبتنی بر باورها، ایده‌ها، سلائق و نظرات شخصی آنها بوده که بدون طی فرایند کار کارشناسی و نخبگی به مرحله اجرا می‌گذارند.

در حالیکه باید تایید علمی و کارشناسی آن ایده یا تصمیم باید برتر بودن خود را در قیاس با نظرات و طرح ها رقیب به اثبات رسانده باشد. مثلا از دوره سازندگی بعضی از طرح ها و برنامه ها صرفا مبتنی بر ایده شخصی رییس‌جمهور بود و در عمل ناکارامدی و اختلالات خود را نشان داد.بطوریکه ما در مجلس هفتم با۱۷۰۰۰ پروژه ناتمام مواجه بودیم که بعضی از آنها در عمل اشکالات بنیادی خود را نشان داده بودند و همچنین ایده‌هایی تحت عنوان مناطق آزاد، مسکن مهر و ... که مشکلات بنیادی از خود در عمل نشان داد.