امیر پورپزشک، رایزن فرهنگی کشورمان گفت: اولین جشنواره فیلم مستند ایران از دو تا پنجم دی‌ماه جاری در مرکز فرهنگی بلگراد برگزار می‌شود.امیر پورپزشک رایزن فرهنگی کشورمان در بلگراد با اعلام این خبر، گفت: به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در صربستان و با مشارکت اداره‌کل همکاری‌های فرهنگی و ایرانیان خارج از کشور، جشنواره فیلم مستند ایران برگزار می‌شود. پور پزشک افزود: مرکز سینمای مستند و تجربی و مرکز فرهنگی بلگراد و ولادیمیر پرویچ، مستندساز مطرح صربستان در برگزاری این جشنواره مشارکت دارند.او ادامه داد: اولین جشنواره فیلم مستند ایران به مدت چهار روز، از دوم تا پنجم دی‌ماه جاری با نمایش هشت فیلم مستند در مرکز فرهنگی بلگراد برگزار خواهد شد. پور پزشک گفت: فیلم‌های مستند «راننده و روباه» کاری از آرش لاهوتی، «آب، باد، خاک و نان» اثر مهدی زمانپور کیاسری، «جایی برای فرشته‌ها نیست» کاری از سام کلانتری، «فرزندان شب» اثر بهروز نورانی پور، «روابط خانوادگی» ساخته ناصر ضمیری، «پروژه ازدواج» کاری از عطیه عطار زاده فیروزآباد و حسام اسلامی، «مشتی اسماعیل» اثر مهدی زمانپور کیاسری و «زمناکو» اثر مهدی قربانپور با زیرنویس صربی به نمایش درمی‌آیند. او بیان کرد: مهدی زمانپور، کارگردان فیلم «مشتی اسماعیل» و «آب، باد، خاک و نان» در بخشی از این جشنواره با مخاطبان خود درباره آثار و سینمای مستند گفتگو خواهد کرد.

 

طبیعی است که بعد از پایان هر جشنواره‌ای عده‌ای خوشحال باشند و عده‌ای ناراحت؛ افرادی احساس کنند حق به حقدار رسیده و افرادی دیگر بگویند که حق‌شان خورده شده است. از سوی مقابل، این جمله کلیشه‌ای هم همواره از سوی جشنواره‌ها مطرح شده که «فلان فیلم‌‌ها سلیقه هیئت داوران نبوده و علیرغم شایستگی جایزه نگرفته است!»

باید به یک نکته مهم دقت کنیم و آنهم این است که جشنواره‌های سینمایی بهترین محل برای شنیدن حرف‌های جدید، تماشای تکنیک‌های نو سینمایی و دمیدن روح تازه در سینمای کشور است. پس باید از فیلم‌هایی که این مؤلفه‌ها را در بطن خود دارند حمایت کرد تا نسیم‌های تازه دمیده شده، ادامه پیدا کند و روح تازه‌ای به گفتمان سینمایی حاکم بر کشور بدمد.

اگر غیر از این باشد، کارگردان‌های این آثار به مرور دلزده شده و ممکن است مسیر خود را به سمت جاده‌ «فیلم‌های جشنواره‌پسند خارجی» منحرف کنند. این بزرگترین آسیبی است که یک فیلمساز می‌تواند دچارش شود؛ تکرار در فرم، ایده و محتوا برای جشنواره‌پسند شدن!

جشنواره سینما حقیقت در شرایطی برگزیدگانش را شناخت که برخلاف پیش‌بینی‌ها برخی فیلم‌ها دستشان از جایزه کوتاه ماند و حتی در هیچ بخشی کاندید هم نشدند. این اتفاق در حالی رخ داد که در طول اکران‌ها بسیاری از مخاطبان این آثار، راضی از سینما بیرون می‌آمدند و آن فیلم‌ها را دوست داشتند. این همه اختلاف بین داور و بیننده کمی غیر طبیعی است!

اکران شلوغ مستندهایی نظیر «برزخی‌ها»، «آقا نعمت» و حتی «ماراتن به سوی خط باریک قرمز» به خوبی گواه این ماجراست که مخاطبان، این مستندها را دوست داشتند اما عجیب است که هیئت داوران برخلاف نظر مخاطبان، این فیلم‌ها را خیلی دوست نداشتند. در اتفاقی تعجب‌برانگیز، مستندهای «برزخی‌ها» و «آقا نعمت» در هیچ بخشی حتی کاندید هم نشدند و مستند «ماراتن به سوی خط باریک قرمز» تنها در بخش کارگردانی نامزد شده بود.

نگاهی به مستند «برزخی‌ها» نشان می‌دهد که کارگردان جوان این فیلم به خوبی توانسته سوژه‌ای حساس و مهم را از لابه‌لای سطور تاریخی بیرون کشیده و روایتی شُسته رفته به مخاطبش برساند. تحقیق و پژوهش بسیار خوب افشار در کنار جمع‌آوری تصاویر آرشیوی غنی که بسیاری از آنها دیده نشده بودند، فیلم قابل احترامی را روانه سینما حقیقت کرده بود، اما عجیب است که این مقدار تلاش و پشتکارش از دید هیئت داوران دور مانده است.

درست است که مستند «برزخی‌ها» از جایی به بعد به سمت فردین، بازیگر سال‌های پیش از انقلاب منحرف شده و از هدف اصلی خود کمی باز می‌ماند، اما این موضوع به قدری بزرگ و تأثیرگذار نیست که برهمین اساس، بتوان بر همه ویژگی‌های مثبتش چشم بست. فراموش نکنید افرادی که عارف افشار جلوی دوربین خود آورده تا درباره برزخی‌ها صحبت کنند، افراد دم‌دستی نیستند، همگی از چهره‌های مطلع و از صاحب‌نام‌های سینمای ایران بوده و به خوبی درباره ریز و بم اتفاقاتی که منجر به توقیف این فیلم و حواشی بعد از آن شد، صحبت می‌کنند.

سؤال مهم اینجاست که آیا «برزخی‌ها» روح تازه‌ای در سینمای مستند نیست؟ چرا این فیلم به راحتی نادیده گرفته می‌شود؟ به این دلیل که یادی از فردین کرده است؟ اگر می‌گوییم سینمای مستند پیشرو است، پس نباید به بهانه یکی دو اسم و برخی اختلاف نظرها، جلوی پیشرو بودن آن را گرفت.

از سویی دیگر، نگاهی به فیلم «آقا نعمت» نشان می‌دهد که مستندساز سوژه‌ای بکر را پیدا کرده و همین موضوع آن را به اثری قابل تحسین تبدیل کرده است. «آقا نعمت» نه مستندی اجتماعی است و نه ورزشی، بلکه تلفیقی از این دو است و تک‌روستا سوژه‌ای اجتماعی را به شیوه‌ای متفاوت و در قالب یک رقابت ورزشی به نمایش گذاشته است.

اگر مستندهایی نظیر «A157»، «متهمین دایره بیستم»، «خط باریک قرمز» و ... را به دلیل انتخاب سوژه‌ای جدید و بکر تحسین می‌کنیم، پس نباید به راحتی از سوژه مستند «آقا نعمت» و تلاش‌های کارگردانش برای پیدا کردن آن بگذریم. فردی که به شیوه‌ای اعجاب‌انگیز کوه دماوند را فتح می‌کند و رکوردی تکرارنشدنی از خود به یادگار می‌گذارد.

علاوه براین، نباید فراموش کنیم که مستندساز برای همراهی با این سوژه چه زحمات زیادی را متحمل شده است. تک‌روستا کوه‌نورد نبوده و نیست و برای همراهی با آقا نعمت تصمیم می‌گیرد سبک زندگی‌اش را به کل تغییر بدهد. پیاده‌روی‌های طولانی، صعود به قلل مختلف و تجربه یک ماه زندگی در دامنه کوه با دمای منفی 25 درجه، بخشی از زحماتی است که او برای ساخت فیلمش متحمل شده است. این اتفاق در حالی است که او می‌توانست سوژه‌ای آسان‌تر و آپارتمانی پیدا کرده و مستندی به مراتب ساده‌تر بسازد که شاید جشنواره‌پسند‌تر نیز باشد. کافی است نگاهی به رقبای او در بخش بلند ملی و فیلم هایی که جایزه گرفتند، بیندازید تا بهتر متوجه شوید که این مستند خوش‌ساخت نیز نادیده گرفته شده‌است.

آیا این انتخاب سوژه، آنهمه زحمت و مرارت برای همراهی با او و در نهایت روایت امید که در زیرمتن فیلم گنجانده شده است، حتی ارزش نامزدی در یک بخش را نداشت؟

مستند «ماراتن به سوی خط باریک قرمز» کتایون جهانگیری نیز از آثار قابل احترام جشنواره امسال سینما حقیقت بود. مستندی محیط‌زیستی و مطالبه‌گر که نسبت به وقوع یک اتفاق تلخ هشدار می‌داد. این فیلم نیز مورد بی‌مهری قرار گرفت.

جشنواره امسال سینما حقیقت، آثار خوبی داشت، اما فیلم‌هایی که جایزه نگرفتند و ازشان نام بردیم، حتماً آثار ارزشمندی‌ بودند که مورد بی‌مهری قرار گرفتند. این فیلم‌ها نماینده آثاری بودند که روح تازه‌ای در جشنواره امسال دمیدند و بی‌مهری به آنها می‌تواند کارگردانان آنها را دلسرد کند. شاید بهتر بود هیئت محترم داوران کمی از رویکردهای سلیقه‌ای فاصله می‌گرفت.

 

دستور فک پلمپ نشر «چشمه» صادر شد

ساعاتی پس از پلمپ نشر «چشمه»، دستور فک پلمپ این انتشارات از سوی فراجا صادر شد.

ساعاتی پس از پلمپ نشر «چشمه»، دستور فک پلمپ این انتشارات از سوی فراجا صادر شد.

در همین رابطه یک مقام آگاه فرهنگی گفت که پلمپ این انتشارات بواسطه سوتفاهمی در مورد همکاری یا عدم همکاری این نشر با فراخوان ضدانقلاب صورت گرفته بود که با پیگیری وزارت ارشاد و رفع این سوتفاهم، دستور فک‌ پلمپ نشر چشمه از جانب فراجا صادر شد.

رضا بهرامی، مدیر کتاب‌فروشی چشمه کریمخان چهاردهم آذر همزمان با فراخوان‌ اعتراضی در گفت‌وگویی ضمن رد تلویحی تعطیلی این انتشارات گفته بود «فروش کتاب در کتاب‌فروشی چشمه کریمخان و در روز‌های بارانی تهران، خوب و مثل همیشه است.»

 

زمان مراسم وداع 

با خالق «سلطان قلب‌ها»

مراسم تشییع و خاکسپاری محمدعلی شیرازی، دوشنبه برگزار می‌شود.

عباس سجادی- شاعر – درباره مراسم خاکسپاری محمدعلی شیرازی -شاعر و ترانه‌سرا گفت: امروز دوشنبه (۲۸ آذرماه) از ساعت ۱۰:۳۰ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا، مراسم تشییع و خاکسپاری او انجام خواهد شد. احتمالا تعدادی از ترانه‌سراها آنجا حضور داشته باشند و بخواهند درباره این ترانه‌سرای فقید صحبت‌هایی بیان کنند.

محمدعلی حافظ الکتب معروف به محمدعلی شیرازی، شاعر و ترانه‌سرا، متولد ۲۷ اسفند ۱۳۱۹ در شیراز بود که جمعه ۲۵ آذرماه در ۸۱ سالگی بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت.

او ترانه‌های زیادی خلق کرده است که از جمله آن‌ها به ترانه‌ قطعه‌های «روزی تو خواهی آمد» با صدای محمد اصفهانی، «زیر آسمان شهر» با صدای امیر تاجیک و «وقف پرنده‌ها» با صدای قاسم افشار می‌توان اشاره کرد.

او ترانه سرای بسیاری از آثار خوانندگان قبل از انقلاب ازجمله قطعه مشهور فیلم سلطان قلب‌ها هم بود.

یک کارگردان گفت: ردی از یک مرد به روایت سال‌های دوری که سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی عشایر‌نشین‌ بود می‌پردازد.

شانزدهمین جشنواره مستند ایران سینماحقیقت به دبیری محمد حمیدی مقدم از بیستم تا بیست و پنجم آذر ماه در پردیس سینمایی ملت برگزار شد. مستند ردی از یک مرد ساخته ساسان فلاح‌فر در روی پرده‌های پردیس سینمایی ملت در جشنواره سینما حقیقت اکران شد. ردی از یک مرد به  روایت سال‌های دوری که سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی عشایر‌نشین‌ بود می‌پردازد.ساسان فلاح‌فر کارگردان اثر ردی از یک مرد گفت: در ساخت این فیلم خواستم از زاویه دیگری دیگر حاج‌قاسم را بشناسم و ایشان را به دیگران بشناسانم. او از اهمیت و رسانه‌ای شدن این اثر گفت: نکته مثبتی که جشنواره امسال دارد این است که هر مستند دو اکران دارد. اکران اول من خیلی خوب بود و تقریبا می‌توان گفت حدود یک پنجم سالن خالی بود. با اینکه این فیلم در روز اول جشنواره اکران شد، فکر نمی‌کردم این تعداد به تماشای مستند بنشینند.   فلاح فرد ادامه داد: پس از اکران ردی از یک مرد با تعداد بسیاری در خصوص مشکلات فنی و دیگر مسائل به بحث و گفتگو پرداختیم که ان‌شاءالله مسائل برطرف شود.ساسان فلاح‌فر از چالش‌های ساخت و پروسه مستند ردی از یک مرد گفت: زمان محدودی را برای تصویر برداری مستند و حضور در روستا داشتیم. تنها در سیزده روز طاقت فرسا تصویر برداری را انجام دادیم. یکی از مهم‌ترین دلایل تصویر برداری این بود که لهجه غلیظ آن مکان باعث می‌شد تا صحبت‍‌های آن‌ها را متوجه نشوم و مدیر تولید مستند که اصالت آن از آنجا بود، بسیار به من کمک کرد تا صحبت‌ها را متوجه شوم و کار را ادامه دهم.او در خصوص مشکلات در طول پروسه کار گفت: مشکلا مختلفی بود برای مثال سرما و گرما و روز‌هایی نیاز به دو تصویر از یک فرد داشتیم آن روز آفتابی بود و روز دیگر ابری که کار را خراب می‌کرد. مشکلات متعددی بود، اما در نهایت این مستند ۷۸ دقیقه‌ای توانست در جشنواره سینماحقیقت حضور پیدا کند. فلاح‌فر در خصوص دلیل انتخاب موضوع حاج‌قاسم پاسخ داد: خیلی مهم است که ما در مورد قهرمان‌های حقیقی‌ای که داریم کار‌های مختلفی از زاویه‌های متفاوتی بسازیم. به نظر من تازه این شروع کار است تا مستندسازان بیایند و از زوایای جدید و مختلفی که شخصیت حاج‌قاسم دارد کار بسازند تا این فرد را از حالت یک بعدی دربیاوریم. زیرا هر زمانی که اسم حاج‌قاسم می‌آید اکثرا یاد جنگ، سوریه و لبنان می‌افتند، اما من خواستم این کار شروعی برای دیدن از زاویه جدید باشد.

فرهنگسرا‌های شهر تهران، فینال جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را پخش نخواهند کرد.

با آغاز جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، برنامه‌هایی را تدارک دید که یکی از آن ها، جشنواره «ایران پیروز» بود که گفته شد علاوه بر پخش مسابقه‌های این رویداد بزرگ ورزشی از ابتدا، شامل برنامه‌های دیگری مثل بازی‌های گروهی، پویش‌های فوتبالی، غرفه‌های محصولات، فضاسازی هویت ایرانی و... بود. حالا، در آستانه پایان این جام و رقابت دو تیم آرژانتین و فرانسه به عنوان مدعیان قهرمانی، به نظر می‌رسد با توجه به حذف تیم ملی ایران از دور نخست این جام، اغلب فرهنگسرا‌ها و مراکز فرهنگی تهران نیز پخش این مسابقات را متوقف کردند و به همین دلیل، برنامه‌ای برای نمایش دیدار حساس آرژانتین و فرانسه ندارند.

فرامرز علیخانی، مدیر روابط عمومی فرهنگسرای ارسباران، در این رابطه و برنامه‌های فرهنگسرای ارسباران برای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر بیان کرد: 

با آغاز جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، به منظور پخش مسابقات این دوره، از طریق فرهنگسرا‌ها و مراکز فرهنگی مناطق مختلف برنامه ریزی‌هایی انجام داد و چند بازی اول، به ویژه، بازی‌های تیم ملی ایران با انگلیس، ولز و آمریکا از طریق فرهنگسرا‌ها پخش شدند. البته نمایش بازی‌ها در یک مجموعه برنامه صورت گرفت و علاوه بر آن، بخش‌های دیگری هم طراحی شده بودند. 

مدیر روابط عمومی فرهنگسرای ارسباران گفت: از جمله برنامه‌های طراحی شده برای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر می‌توان به برگزاری غرفه‌هایی برای ارائه محصولات فرهنگی و ورزشی، بازی‌هایی مثل فوتبال دستی که علاقه‌مندان به فوتبال توانستند در این بازی‌ها شرکت کنند و نمایشگاه‌هایی در مراکز فرهنگی و فرهنگسرای ارسباران اشاره کرد که ما در این فرهنگسرا، نمایشگاه‌های کاریکاتور چهره‌های ورزش فوتبال و نمایشگاه عکس داشتیم. به گفته او، مجموعه طراحی شده سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به همراه نمایش بازی‌های جام جهانی، تا آخرین بازی تیم ملی ایران در جام جهانی قطر ۲۰۲۲ ادامه داشت. یعنی اغلب مراکز فرهنگی از جمله فرهنگسرای ارسباران، بازی‌های جام جهانی را از ابتدای این رویداد بزرگ ورزشی به همراه برنامه‌های دیگر در معرض عموم قرار دادند.